پیش‌بینی‌ها و ظرفیت‌های توسعه صادرات زعفران

پیش بینی های رشد تقاضای زعفران در جهان

⚡ اندازه بازار جهانی زعفران در سال ۲۰۲۰ ۳۷۴٫۶ میلیون دلار برآورد شده است و انتظار می‌رود با نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) 8.5 درصد از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۸ رشد کند (یعنی هر سال به طور متوسط ۸٫۵ درصد)! چنین رشد تقاضایی برای هر صنعتی به این راحتی‌ها متصور نیست!

⚡ اما کاربردهای دارویی و آرایشی در افزایش تقاضای زعفران از عوامل کلیدی و عامل اصلی محرک این افزایش تقاضا هستند. زعفران سرشار از آنتی‌اکسیدان و مواد مؤثره اصلی آن عمدتاً پیکروسین، سافرانال و کروسین است.

این ترکیبات به کاهش آسیب اکسیداتیو و التهاب مغز انسان کمک می‌کنند و به دلیل خواص تقویت حافظه و ضدالتهابی به افزایش تقاضا آن کمک دوچندان می‌کند. ضمن اینکه به‌عنوان جاذب طبیعی UV در لوازم آرایشی بهداشتی گران‌قیمت کاربرد دارد.

تقلب در بازار زعفران به دلیل قیمت بالا و افزایش تقاضای جهانی روبه‌افزایش است. ناخالصی عمدتاً مخلوط کردن محصولاتی است که ظاهری شبیه زعفران دارند (مثل گیاه گلرنگ). تقلب منجر به تغییر کیفیت، تغییر قیمت و کاهش اعتماد خریداران است.

استانداردهای ISO 3632-1 و ISO 3632-2در اندازه‌گیری کیفیت زعفران مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف اصلی این استانداردها آزمایش قدرت طعم، عطر و رنگ زعفران است که از مصرف‌کنندگان برای خرید یک محصول اصیل گران‌قیمت حفاظت می‌کند.

برخی پرورش‌دهندگان در ایالات متحده روی کشت زعفران سرمایه‌گذاری کرده‌اند که بیشتر در ایالت‌هایی ورمونت، پنسیلوانیا و واشنگتن ابتکاراتی برای افزایش عرضه و پاسخ به افزایش تقاضای داخل آمریکا انجام شده است!

⚡ اما ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران در خاورمیانه، آفریقا و سراسر جهان است بطوریکه حدود ۹۰ درصد تولید جهانی این محصول در ایران انجام می‌شود. علاوه بر این، کشورهای منطقه مانند افغانستان، مصر، هندوستان، آذربایجان، اسپانیا و مراکش دارای کشت در مقیاس‌های خُردند.

زعفران سوپر اتویی بالاترین گرید زعفران در ایران است که تقاضای بالایی برای خرید در بازارهای بین‌المللی برای آن وجود دارد. این نوع زعفران درجه بیش از ۲۶۰-۲۷۰ دارد.

رنگ در کنار قدرت طعم‌دهی بالای این محصول، آن را برای کاربردهای آشپزی، عطرها و محصولات مراقبت شخصی مناسب می‌کند.

محبوبیت روزافزون محصولات ممتاز، تقاضای زعفران باکیفیت را افزایش می‌دهد. استاندارد ISO 3632 اصالت و کیفیت زعفران را مشخص می‌کند ضمن اینکه برچسب و بسته‌بندی محصولات هم توسط این استاندارد بررسی می‌شود.

قیمت زعفران در بازار به درجه و نتایج این گونه بازرسی‌ها بستگی دارد. ضمن اینکه محصولات درجه سه به دلیل داشتن مقادیر قابل‌توجهی سافرانال (عطر) در تولید لوازم آرایشی، محصولات مراقبت شخصی و صنعت عطر مورد استفاده‌اند!

پیش‌بینی تقاضا زعفران در بازار اروپا

⚡ بر اساس گزارش‌های CBI هلند و IPB آلمان، بازار گیاهان دارویی و ادویه‌های طبیعی بخصوص زعفران ایرانی در اروپا در حال رشد است. از آنجایی که گیاهان و ادویه‌های طبیعی راهی برای زندگی سالم تلقی می‌شوند، تقاضای این محصولات در سال‌های اخیر افزایش یافته است.

به دلیل شرایط خاص آب و هوایی اروپا بخصوص باران زیاد، آفتاب کم و رطوبت بالا این کشورها مساعد رشد گیاهان دارویی نیستند و بیشتر ادویه‌ها و گیاهان دارویی این قاره از کشورهای غیراروپایی مثل خاورمیانه تأمین می‌شود.

اروپا ۳۵ درصد بازار جهانی زعفران را در اختیار دارد. تقاضای مصرف‌کنندگان اتحادیه اروپا برای زعفران، مانند بسیاری دیگر از محصولات طبیعی، طی پنج سال گذشته به شدت افزایش یافته است درحالی‌که بر اساس آمار مرکز تجارت بین‌الملل، سهم ایران از بازار زعفران اروپا طی دهه گذشته کاهش یافته است. کاهش نقش ایران در بازار زعفران اروپا عمدتاً به دلیل ضعف مهارت‌های صادراتی و بازاریابی صادرکنندگان ایرانی و مسائل تحریمی بوده است.

اروپا بازار قابل‌توجهی برای صادرات مجدد است؛ زیرا برخی کشورهای عضو دارای مزیت‌های رقابتی قابل‌توجه در پردازش، بسته‌بندی و قابلیت‌های برندسازی‌اند.

سود ارزش‌افزوده حاصل از صادرات مجدد زعفران بسیار قابل توجه است، بنابراین واردکنندگان اروپایی به دنبال تأمین مقادیر قابل‌توجهی از محصولات باکیفیت‌اند. افزایش صادرات مجدد کشورهای اروپایی باعث افزایش سهم بازار اروپا در صنعت جهانی زعفران خواهد بود.

سؤالات متداول: