راهکارهای عملی رونق صادرات فرش به آلمان

صادرات فرش دستبافت به آلمان

وقتی صحبت از صادرات فرش به آلمان می‌آید منظورمان بیشتر صادرات فرش دستبافت به این کشور است. هرچند ظرفیت‌هایی برای صادرات فرش ماشینی هم به این کشور وجود دارد.

آلمانی‌ها از خریداران قدیمی و باسابقه فرش دستبافت ایرانی‌اند طور یکه کمتر خانواده آلمانی را می‌توان یافت که از زیبایی، اصالت و کیفیت فرش ایرانی مطلع نباشد.

هرچند پدران و مادران زیادی در نقش بافنده و بازرگان تأثیر زیادی در انتقال این محصول و فرهنگ ایرانی به این کشور داشته‌اند؛ اما متأسفانه در ده سال اخیر این رشد به دلایل مختلف متوقف و حتی عقب‌گردی‌هایی هم داشته‌ایم.

اما فرهنگ فرش دستبافت ایرانی در اروپا و بخصوص آلمان ریشه دارد که اگر این کار را جدی بگیریم می‌توانیم دوباره رشد صادرات فرش اصیل ایرانی در اروپا و بخصوص آلمان را از سر بگیرم.

⚡ یکی از بهترین فرصت‌هایی که اکنون در این کشور داریم همین دارایی “خوش‌نامی فرش دستبافت ایرانی” در قلب اروپاست. خوش‌نامی که سال‌ها پدران و مادران هنرمند این کشور از نور چشم و دست‌های پینه‌بسته‌شان هزینه آن را پرداخت کرده‌اند؛ اما ما به‌عنوان وارثان این هنر زیبا نتوانسته‌ایم آن را حفظ کنیم.

راهکارهای عملی رونق صادرات فرش به آلمان چیست؟

۱- تجمیع کارگاه‌ها در تولید و مدیریت

ما تعداد زیادی کارگاه تولید فرش در هر استان داریم که بیشتر این کارگاه‌ها کوچک، خانگی و معمولاً یک یا چند بافنده محدود در آن فعالیت می‌کنند. بخشی از این کارگاه‌ها هم چندان بزرگ نیستند و تعداد بافندگان آنها بین ۱۰-۳۰ بافنده است و تعداد کارگاه‌های بزرگ‌تر محدودترند.

وقتی تعداد کارگاه‌ها زیاد باشد تمرکزی وجود ندارد و بافندگان تنوعی از مواد اولیه، طرح، ابعاد و غیره بسته به برداشتی که از بازار دارند، را تولید و به بازار عرضه می‌کنند که این رویه با تجارت بین‌المللی به صورت حرفه‌ای هماهنگ نیست.

بهترین کار این است که تعدادی از بافندگان و مدیران کارگاه‌ها مدیریت چند کارگاه کوچک را به دست بگیرند و تا جایی که امکان دارد این کارگاه‌ها را تجمیع یا حداقل نظارت کافی روی آنها داشته باشند تا محصولاتی که بافته می‌شوند در کیفیت، اندازه، رنگ، طرح و غیره به یک ثبات و پایداری برسیم.

برخی تجار واسطه ما متأسفانه تنها خرید می‌کنند و خودشان هم دانش کافی نسبت به این صنعت ندارند در صورتی شخصی می‌تواند این موضوع را به‌خوبی مدیریت کند که اطلاعات خوبی در این زمینه داشته باشد یا خودش بافنده باشد.

صرف خرید ارزان از بافنده واسطه‌گری حرفه‌ای در تجارت نیست؛ بلکه انتقال خواسته و نیاز مشتری از خریداران عمده دست‌اول به بافندگان و دادن دستمزد واقعی هنرمند در قبال زحمتشان و در مقابل تولید و عرضه بیشتر است.

⚡ به تولیدکنندگان و تاجران فرش بخصوص کسانی که قصد دارند تازه وارد کار تجارت فرش شوند مقاله ” واسطه‌گری اصولی در صادرات را حتماً مطالعه کنند”.

در حال حاضر کارگاه‌های فرش‌بافی در پاکستان، کشمیر، هند و برخی کشورهای آسیای شرقی با چنین مدلی در حال تصاحب بازار فرش دستبافت در جهان‌اند. بازاری که متعلق به ایرانی‌ها بوده است؛ اما تاکنون کار جدی و در خور توجهی انجام نداده‌ایم.

۲- توجه به سلیقه و نیاز روز

درست است سابقه و فرهنگ فرش دستبافت ایرانی در المان رسوخ پیدا کرده است؛ اما یادمان باشد باید سلیقه، نیاز و خواسته نسلی که در این کشور جایگزین شده‌اند را هم در نظر بگیریم.

شاید هنوز خریدارانی در آلمان متقاضی فرش با نقش و نگارهای ۷۰ سال پیش ما باشند؛ اما باید طرح‌های جدید را هم برای نسل جدید و مهاجران این کشور تولید و به بازار عرضه کرد.

فرهنگ ایرانی سرشار از تصاویر و طرح‌های متنوع است که هنوز نقش آنها روی فرش‌هایمان نیامده‌اند و بافندگان و طراحان می‌توانند از این نگارهای ایرانی و اسلامی در طراحی‌های جدید استفاده کنند.

ضمن اینکه عرضه فرش‌ها با طرح و نقش و نگارهای قدیمی نباید کاملاً رها شود؛ زیرا ممکن است رقبای صنعت فرش ایران این باقی‌مانده را هم از ما بگیرند.

در عرضه فرش‌ها با طرح‌های جدید و نو باید با برند جدید و به صورت متفاوتی عرضه شود تا باعث بی‌سامانی در عرضه‌های موجود نباشد.

برای موفقیت در این بخش صادرکنندگان باید نیاز، خواسته و سلیقه روز را شناسایی و به بافندگان و مدیران کارگاه‌های سنتی انتقال دهند تا فرش مطابق نیاز و خواسته نسل جوان تولید و عرضه شود و البته در هیچ یکی از طرح‌های جدید هم نباید فرهنگ ایرانی گم شود و الا جایگاه فرش ایرانی دچار صدمه می‌شود.

اگر حتی میان مدت و نه کوتاه‌مدت به این استراتژی ادامه دهیم مطمئن باشیم به نتیجه بهتری نسبت به وضعیت فعلی خواهیم رسید.

۳- فروش‌های مستقیم و نه به واسطه‌های خارجی

شاید بافندگان خرد و مدیران کارگاه‌های کوچک از پس فروش کالا به خریداران اصلی و مستقیم در اروپا و بخصوص آلمان بر نیایند؛ اما حتماً صادرکنندگان و تولیدکنندگان کارگاه‌های بزرگ‌تر قادرند صادرات فرش را به صورت مستقیم‌تر انجام دهند.

در حال حاضر واسطه‌گری در صادرات و فروش‌های بین‌المللی یک علم است که تجار ایرانی تقریباً دانش کافی در این زمینه ندارند.

⚡ در عوض تجار فرش کشورهای عربی مثل امارات، ترکیه و حتی پاکستان با واسطه‌گری از فرش دستبافت ایرانی به سودهای بالایی دست پیدا می‌کنند درصورتی‌که تاجر ایرانی باید خود محصول هنرمند ایرانی را با واسطه‌های کمتر به خریداران عمده در کشور هدف برساند.

نحوه ارائه و معرفی محصول، ایجاد جذابیت برای خریداران، نشان دادن ظرفیت‌ها در تولید و تأمین با حجم بالا و قیمت مناسب که همه در یک کلمه خلاصه می‌شود “رفتار حرفه‌ای در صادرات” خریداران فرش دستبافت در اروپا و بخصوص المان را متقاعد به خرید از ما خواهند کرد.

۴- تولید فرش دستبافت برای ثروتمندان آلمانی

برخی تجار و تولیدکنندگان ایرانی تنها و تنها باید بخش ثروتمند جامعه المانی را هدف قرار دهند. فرش ایرانی آوازه خوبی در المان دارد؛ اما ثروتمندان آلمانی هم می‌خواهند؛ مانند ثروتمندان همه جای دنیا متمایز باشند.

⚡ فرش‌های دستبافت تبریز، کاشان، کرمان، اصفهان، همدان، قم و سایر شهرهایی که سبک و طرح مخصوص به خودشان را دارند می‌توانند خود یک برند خاص برای مصرف‌کننده ثروتمند فرش دستبافت ایرانی در آلمان باشند.

این فرش‌ها باید با نهایت لطافت، دقت، کیفیت و استفاده از مواد اولیه مرغوب و طبیعی ور در تعداد محدود با ایجاد یک برند جدید تولید و عرضه شوند و هرگز نباید طرح‌های آن به تعداد زیادی کپی‌برداری شود یا همین طرح برای سایر مصرف‌کنندگان هم عرضه شود. ضمن اینکه ثروتمندان طرح‌های گل‌دار ایرانی را بیشتر می‌پسندند.

۵- آلمان پل صادرات فرش دستبافت ایران به آمریکا

در حال حاضر یکی از بازارهای پرمصرف و جذاب فرش دستبافت ایرانی کشور آمریکاست. اما به دلایل مسائل تحریمی محدودیت‌هایی برای عرضه به این کشور وجود دارد که می‌توان از المان برای صادرات مجدد این محصولات به این کشور استفاده کرد.

چرا تجار ایرانی این کار را خودشان با ایجاد شعب و مراکزی در آلمان انجام ندهند و البته مناسب کسانی است که در این کشور امکانات عرضه و واسطه‌گری داشته باشند.

توجه به سلیقه آلمانی‌ها در صادرات فرش دستبافت ایرانی

آلمانی‌ها بر خلاف اعراب به فرش‌های کوچک و ۶ متری علاقه بیشتری نشان می‌دهند. شاید فرش‌های ۱۲ متری و بزرگ‌تر مناسب قشر ثروتمند این کشور باشد؛ اما عموم جامعه به فرش‌های کوچک و قابل‌حمل و البته طرح‌های فانتزی‌تر علاقه بیشتری نشان می‌دهند.

یادمان باشد اگر می گوئیم فانتزی نباید فرهنگ ایرانی – اسلامی را با طرح‌های فانتزی غربی اشتباه بگیریم و الا خط را گم می‌کنیم و در بازار این کشور که حالا هندی‌ها، افغانستانی‌ها، پاکستانی‌ها و ترکیه‌ای‌ها بیش‌ازپیش برای این بازار دندان تیز کرده‌اند، گم خواهیم شد.

در شمال آلمان رنگ‌های تیره‌تر رواج دارد و در جنوب آلمان از رنگ‌های روشن استقبال بیشتری می‌شود. طرح‌های هندسی و بخارایی در رده فرش‌های ارزان‌قیمت و طرح‌های گدار در رده فرش‌های گران دسته‌بندی می‌شوند.

⚡ در مجموع بازار صادرات فرش دستبافت به آلمان می‌تواند رونق بگیرد؛ اما باید اصولی را رعایت کرد و تجارت را حرفه‌ای آموخت و از روش‌هایی رفت که شاید قبلاً کمتر از آن گذشته‌ایم.