صادرات عناب ، فرصت ها و بازارهای جدید پیش رو

⚡ در این متن سعی داریم شما را با صادرات عناب ، اصول بازاریابی و بازارهای نوظهور صادراتی آن آشنا کنیم.

عناب از قدیمی ترین درختان میوه جهان است و از حدود ۲ هزار سال قبل مصارف دارویی و تغذیه داشته است. نوع خشک شده عناب را به خرما تشبیه می کنند و  چون بومی چین است به آن«خرمای چینی» یا «خرمای قرمز» هم می گویند! عناب انرژی زا و سرشار از مواد معدنی و ویتامین است.

عناب به شکل میوه تازه ، خشکبار و  به عنوان گیاه دارویی مصرف می شود و اندام‌های مختلف آن نظیر ریشه، پوست، شاخه، برگ و میوه آن به عنوان گیاهان دارویی ارزشمند در طب سنتی چین، ایران و سایر کشورها استفاده می شود.

صادرات این گیاه تاکنون کمتر مورد توجه صادرکنندگان ایرانی بوده است در حالی که این صنعت با شتاب در جهان پیش می رود و آینده بسیار روشنی برای آن پیش روست!

بر اساس پیش‌بینی فائو (سازمان جهانی خواربار و کشاورزی) حجم تجارت گیاهان دارویی تا سال ۲۰۵۰ با رشد ۱۰۰ برابری به عدد باورنکردنی پنج هزار میلیارد دلار می‌رسد بنابراین با توجه به ظرفیت‌های بسیار خوب کشور در گیاهان دارویی و بخصوص در عناب، صادرکنندگان باید برای افزایش سهم مان در این بازار پرسود برنامه‌ریزی کنند.

عناب بومی مناطق گرمسیر و خشک بخصوص شمال چین است. این میوه در ابتدا سبزرنگ است. وقتی می رسد، نارنجی تیره تا قرمز تیره می شود و ممکن است کمی چروک به نظر برسد. عناب ابتدا به کشورهای همسایه چین مانند کره و ژاپن معرفی شد و در حال حاضر حداقل به ۴۸ کشور جهان رفته است و اکنون در چین، کره جنوبی، ایران، آمریکا، ایتالیا و استرالیا به صورت تجاری کشت می شود!

به دلیل سازگاری و استقامت در برابر خشکسالی و خاک نسبتا شور، کشت آن در زمین‌های خشک و نیمه‌خشک اهمیت پیدا کرده است. اصلی ترین منطقه تولید عناب تازه و خشک در ایران استان خراسان جنوبی و بخصوص شهرهای بیرجند، خوسف و سربیشه است. بیش از ۹۵ درصد عناب ایران در این استان تولید می شود و شهر بیرجند پایتخت عناب ایران است.

انواع عناب

عناب را براساس اندازه تقسیم بندی می کنند که یک عامل تاثیر گذار روی قیمت است. عناب درشت بیشتر مصرف صادراتی و برای فروش در عطاری ها و آجیل فروشی ها است و با قیمتهای بالاتری عرضه می شود. این نوع عناب گوشت بیشتر و کیفیت بالاتری هم دارد!

عناب متوسط و ریز (عناب دارویی) قیمت مناسب تری دارند و به عنوان عناب درجه ۲ و ۳ شناخته می شود. اما به دلیل قیمت مناسب برای صادرات به برخی کشورها که دمنوش های گیاهی از آن تولید می کنند یا استفاده صنعتی دارند مناسب است!

ظرفیت های صادرات عناب از ایران

بر خلاف تولید بالای عناب در کشور، صادرات آن چندان بالا نیست! سالانه بیش از چند هزار تن عناب در خراسان جنوبی تولید می شود اما در برخی سال ها زیر ۴۰۰ تن صادرات داشته ایم!

پتانسیل زیادی برای صادرات عناب وجود دارد اما تاکنون فرصت سوزی های زیادی داشته ایم! از طرفی قیمت عناب در ایران به نسبت سایر کشور ها به مراتب پایین تر است و می تواند فرصت های زیادی برای صادرکنندگان بوجود آورد!

یکی از مشکلات اساسی پیش روی صادرات عناب عدم بازاریابی، تبلیغات اصولی و حرفه ای است. رمز موفقیت تنها در تولید محصول باکیفیت نیست. اگر بهترین محصول را هم تولید کنیم اما در مورد خودمان و محصولمان اطلاع رسانی نکنیم موفقیتی نخواهیم داشت!

صادرات عناب ایران به کشورهای مختلف انجام می شود. کشورهای پاکستان ، هند ، افغانستان، امارات، کویت ، آلمان و هلند از خریدارن عناب ایرانی اند. کشورهای همسایه عمدتا واسطه هستند و عناب را به صورت فله از کشاورز یا صادرکننده ایرانی خریداری می کنند و بعد از بسته بندی و بازاریابی با نام و برند خودشان به سایر کشورها صادر می کنند!

رکود بازار، عدم دستیابی به بازارهای صادراتی و انباشت کالا در بازار و انبارها باعث می شود تولیدکنندگان ناخواسته وارد رقابت نادرست قیمتی با یکدیگر شوند و کالای باارزش خود را عمدتاً به واسطه‌های داخلی و خارجی کشورهای همسایه بفروشند.

بازاریابی بین المللی عناب

در حالی که عناب در بیش از ۴۵ کشور کشت می شود، چین بیش از ۹۰ درصد تولید جهانی را انجام می دهد. تولید عناب طی ۳۰ سال گذشته در چین با سرعت زیادی رشد کرده است.

در چین تقریباً ۲ میلیون هکتار زیر کشت عناب است و این کشور در سال بیش از هفت میلیون تن عناب تولید می کند اما بیشتر آن در داخل کشور مصرف می شود و عمدتا عناب خشک یا فرآوری شده صادر می شود.

⚡ در حال حاضر چین برنامه های بازاریابی خوبی برای افزایش تقاضای جهانی عناب و بخصوص فراورده های آن دارد. این موضوع اتفاقا به نفع عناب ایران هم هست زیرا تقاضای جهانی برای عناب افزایش پیدا می کند.

بخش زیادی از این تبلیغات ایجاد اگاهی و معرفی پتانسیل های عناب در بازارهای مختلف است تا مردم جهان از ویژگی های تغذیه ای و دارویی آن بیشتر با خبر شوند. این موضوع باعث افزایش تقاضای عناب خواهد بود و بازار صادراتی ایران هم می تواند رشد کند. اما صادرکنندگان ایرانی باید فرصت را غنیمت بشمارند و با معرفی برندهای ایرانی از این بازار رو به رشد سهم بگیرند!

صادرات محصولات جانبی عناب:

خواص دارویی عناب مدتها است که شناخته شده است. به دلیل طعم شیرین و بافت جویدنی ، اغلب آن را خشک می کنند و در آب نبات و دسرها در بخش هایی از آسیا استفاده می شود.

از عناب به عنوان دمنوش گیاهی در کاهش استرس و تصفیه خون استفاده می شود. دربرخی نقاط جهان از شربت عناب و ابنبات با طعم عناب و به صورت حبه، شکلات، اسانس و پودر استفاده می کنند.

در حالی که در ایران به عناب بی توجهی می شود معرفی فرآورده های این میوه توسط چینی‌ها در بازارهای جهانی روز به روز روبه افزایش است، محصولی که می توان از تولید فرآورده ای جانبی آن درآمدهای ارزی چند برابر و حتی چند ده برابر گرفت!

متاسفانه بیشترین حجم عناب صادراتی به صورت خام و فله از کشور صادر می شود . صادرات به این نحوه سود چندانی ندارد و زمینه سوءاستفاده از محصول ایرانی را برای سایر کشورها فراهم می کند.

یکی از رقبای اصلی ایران در صادرات عناب کشور چین است این کشور با تولید فراورده های متنوع از کشورهای مطرح صادرات فرآورده های عناب است. عناب تولید شده در ایران کم از عناب چینی در طعم و کیفیت ندارد اما این کشور توانسته است با تبلیغ و بازارسازی برای معرفی عناب و فراوردهای آن صادرات موفقی داشته باشد.

یکی از فراوردهای پرطرفدار عناب حبه عناب است که  جایگزین خوبی برای قند، شکر و تنقلات مضر و ناسالم است. می توان از آن در کنار چای و دمنوش های گیاهی استفاده کرد. در تولید عناب حبه، عناب خشک را پودر می کنند و در اتاق های مخصوصی خشک می شوند تا به شکل حبه فرم بگیرد!

کشور چین بیش از ۴۰ محصول متنوع از عناب می گیرد و در فروش و بازاریابی اغلب آنها هم موفق است. در ایران هم اخیر برخی شرکت های تولیدی با نوآوری پودر عناب را با سایر اویه ها یا میوه ها مخلوط می کنند که علاوه بر تنوع باعث بهتر شدن طعم آن می شوند یا خواص بیشتری به این محصولات می دهند!

از طرفی تولید فراورده های جانبی عناب باعث افزایش تنوع سبد صادراتی می شود و موفقیت صادرکننده را افزایش می دهد. هر چند فرآوری باید بر اساس نیازسنجی صورت گیرد و از تولید بی برنامه اجتناب شود!

هم اکنون طرح بسیاری از محصولات نوآور توسط چنین شرکت های تهیه شده است و اگر بازار سنجی خوبی انجام شود می تواند در بازارهای صادراتی موفق بود!

باید دید چه فرآورده هایی بیشترین سود و چه فرآورده هایی بیشترین فروش را دارند و افزایش تقاضای چه محصولی بیش از سایر محصولات است، در مجموعه خود توانایی تولید کدام فرآورده را بیشتر داریم و قیمت تمام شده کمتری برای ما دارد!

بیسکویت فراسودمند، مربای پری بیوتیک عناب ،سس عناب، عسل عناب و شکلات های عنابی از دیگر فراوردهای خوب این محصول شگفت انگیز است. سلامت و ارزش غذایی یک فراورده غذایی یکی از مهم‌ترین عوامل انتخاب و خرید آن محصول توسط مصرف کنندگان است

محصولات فراسودمند از پرطرفدارترین محصولات غذایی در جهان اند. این محصولات به عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه‌های فراورده‌های غذایی، دارای توسعه و پیشرفت چشمگیری هستند و صادرات آنها بسیار سود آور است.

یادمان باشد محصولات به دلیل ویژگی‌هایی که دارند به فروش نمی‌رسند بلکه بیشتر مزایا آنهاست که محصولات را به فروش می‌رساند. بخصوص در مورد عناب، مزایایی که باعث فروش عناب از دیدگاه مشتری می‌شود مشخص نیست و به اندازه کافی معرفی نشده است. اما با پررنگ کردن مزایای عناب و فراوردهای آن برای مشتری می توانیم باعث ایجاد جذابیت بخصوص محصولات فراسودمند عناب شویم!

چای عناب هم از سایر فرآورده های جانبی است که می توان برای تولید و بازریابی آن اقدام کرد!

چیزی که مشخص است این است که عناب از گیاهان داروئی است که کمتر شناخته شده است اما در کنار سایر گیاهان داروئی آینده بسیار روشنی خواهد داشت. تاکنون از عناب داروهای متفاوتی تولید شده است اما این تازه شروع راه است!

⚡ توصیه می شود اصول بازاریابی و موفقیت در صادرات گیاهان داروئی را مطالعه کنید. اخیرا شرکت های داروسازی به عناب نگاه ویژه ای داشته اند و احتمالا تقاضای زیادی از سوی این شرکت ها به بازار خواهد آمد و صادرات عناب رونق خواهد گرفت!

آماده سازی عناب برای صادرات:

تولید عناب پتانسیل تبدیل شدن به یک صنعت سودآور را برای تولید کنندگان و صادرکنندگانی ایرانی دارد. تمرکز سال های آینده باید بر توسعه بازار صادراتی باشد و هم گام با افزایش تقاضا باید بتوانیم به نیاز بازارهای مختلف جواب بدهیم!

در تحقیقات عناب و فراورده های آن باید بیشتر روی بسته بندی ، ارائه عناب مرغوب ، نحوه مصرف و تعریف کیفیت از نظر هر بازار تمرکز کنیم!

بسته‌بندی باعث تمایز کالا در بین کالاهای مشابه می‌شود و عامل بقا و پیشرفت برخی برندها هم بسته‌بندی و برندسازی بوده است. از طرفی احتمال خرید یک محصول زمانی بیشتر می شود که خریدار، دچار سردرگمی در اطلاعات محصول نشود. سعی کنید برچسب‌ها را در جای درستی قرار دهید و اطلاعات تکمیلی را از طریق وب‌سایت، بروشور و شبکه‌های اجتماعی در اختیار مشتری قرار دهید.

موضوع دوم تعریف اولویت های کیفیت هر بازار است! آیا ارگانیک بودن اولویت آن بازار است یا شیرینی، طعم، اندازه، رنگ یا بسته‌بندی. برای هر بازار اولویت‌های کیفیت عناب را پیدا کنید.

در تجارت و بخصوص صادرات فرآورده های جانبی نباید فکر کنیم هر کالایی را تولید کنیم مشتری مجبور به خرید از ماست. توجه به سلیقه مشتری در عرضه و بسته‌بندی موضوع مهمی است که باعث می‌شود کالا بیشتر مورد توجه خریدار باشد.

فرهنگ و ذائقه مشتری یک کشور ممکن است با فرهنگ و ذائقه ای که ما از مردم ایران سراغ داریم متفاوت باشد و لازم شود تا در بسته‌بندی یا عرضه کالا تغییراتی دهیم. توجه به همین نکات ساده می‌تواند یک بازرگان را در تجارت از سایرین موفق‌تر کند.

نقش ابزارهای نوین بازاریابی و تحقیقات بازار در صادرات عناب

با توجه به ویژگی‌های بی‌نظیر عناب و خواص پیشگیری و درمانی آن می‌توان با یک برنامه بازاریابی اصولی و با ایجاد تقاضا در کشورهای مستعد، فروش و صادرات عناب را چندبرابر کرد.

امروزه ابزارهای تحقیقات بازار به کمک صادرکننده آمده‌اند تا صادرکننده بتواند در صادرات بیش‌ازپیش موفق عمل کند و موفقیت با صادرکننده‌ای است که حرفه‌ای و هوشمندانه عمل کند.

صادرکننده‌ای که بخواهد با روش‌های قدیمی و سنتی عمل کند معمولاً در زمان کوتاه و با سود ناچیز از بازار خارج می‌شود و به دنبال بازارهای جایگزین می‌گردد و این چرخه ادامه دارد.

درصورتی‌که به تبلیغات و بازاریابی اهمیت دهیم و از بازار سایر کشورها برای خودمان کوهی نسازیم با کمی هوشمندی و تحقیقات قادر خواهیم بود به بازارهای صادراتی جذاب و کشورهای جهان اول ورود پیدا کنیم و به‌جای اینکه کالای ارزشمند خود را با جنگ قیمتی در بازار داخلی یا به دلالان کشورهای همسایه بدهیم کالا را با سود خیلی بیشتر به کشورهای مصرف کننده صادر کنیم.