چرا صادرات میوه خشک؟

⚡ در این متن سعی داریم شما را با صادرات میوه خشک ، اصول بازاریابی و بازارهای نوظهور صادراتی آن آشنا کنیم.

میوه خشک جز تنقلات سالم است که مصرف آن برای همه سنین توصیه می شود. این محصولات با داشتن مواد معدنی و ویتامین های مفید یک میان وعده سالم به حساب می آیند که در همه جای دنیا طرف‌داران زیادی پیدا کرده است.

ایران با داشتن آب‌وهوای مناسبِ تولید انواع میوه شرایط بسیار خوبی برای این محصول دارد. تولیدکنندگان و صادرکنندگان با تولید میوه خشک متناسب بازارهای جهانی نه تنها از هدررفت بخش زیادی از محصولات کشاورزی جلوگیری می کنند بلکه در کنار آن به سود قابل قبولی هم خواهند رسید. به طور متوسط میوه خشک نسبت به میوه تازه سه برابر ارزش افزوده بیشتری دارد.

 استفاده از میوه خشک قدمت طولانی دارد و در گذشته برای نگهداری طولانی‌ میوه آن را خشک می‌کردند. امروزه با پیشرفت ابزارهای صنعتی و روش‌های نوین خشک‌کردن این صنعت رشد زیادی داشته است و تولید صنعتی میوه های خشک اسلایس شده آن را به یکی از محصولات مناسب عرضه در بازارهای صادراتی تبدیل کرده است.

 در گذشته تولید میوه خشک محدود به تعداد خاصی می‌شد (توت، خرما و انگور) اما امروزه تنوع زیادی در تولید وجود دارد و برخی انواع به دلیل قیمت بالایی که دارند در رده محصولات لاکچری و گران‌قیمت قرار می گیرند.

سیب، توت، زردآلو، گلابی، هلو، انجیر آلو، کشمش، آناناس، انبه، نارگیل، نارنگی و پرتغال … عمده میوه‌های خشک بازار ایران اند. که از آن ها چیپس میوه تولید می کنیم.

مزیت‌ صادرات میوه خشک

مصرف میوه خشک طی سال های اخیر رشد زیادی داشته و آن را به یک تجارت جذاب تبدیل کرده است. از مزیت های میوه خشک قیمت بالای آن در بازارهای جهانی ست که صادرات آن را سودمند می کند. میوه خشک ماندگاری بالایی دارد و حمل‌ونقل آن به‌مراتب از میوه تازه راحتر است.

میوه خشک شده میان وعده مناسب رفع احساس گرسنگی است و می توان آن را به مدت طولانی نگهداری کرد. میوه خشک جایگزین مناسبی برای میوه های خارج فصل و تغییر ذائقه کودکان از جانک فودها به غذاهای سالم طبیعی هم است.

میوه در ایران به دلیل فراوانی ، ارزانی و هزینه کم تولید و از طرفی روش های صنعتی خشک کردن هزینه انرژی و کارگری را پایین می آورد و قیمت تمام شده آن را تا حد زیادی کاهش می دهد و خوشبختانه امکانات و تجهیزات مناسبی هم برای تولید و عرضه میوه خشک با کیفیت در کشور وجود دارد که تاکنون توجه کافی به آنها نشده است.

بعضی میوه ها بعد از اینکه خشک می شوند به مراتب نسبت به میوه تازه جذابیت بیشتری پیدا می کنند. مثلا آلو و بخصوص آلوی خاکی مصرف تازه خوری پایینی دارد اما وقتی خشک می شود جذاب ترین میوه خشک صادراتی است.

بسته‌بندی میوه خشک شده به دلیل اندازه‌ کوچک بسیار راحت است و تنوع زیادی در انتخاب بسته‌بندی شیک، زیبا و بازارپسند وجود دارد. در ایران صادرات میوه خشک حرکت روبه‌رشدی داشته و درصدی از میوه کشور با هدف صادرات خشک می شود.

فرصت های صادراتی میوه خشک در جهان:

کل تجارت میوه خشک در جهان در سال ۲۰۲۰ بیش از ۲٫۳ میلیارد دلار بوده است که عدد بسیار قابل توجهی است.

مهمترین کشورهای صادرکننده میوه خشک جهان در سال های اخیر ترکیه، تایلند، ایالات متحده آمریکا، آلمان، شیلی، چین، اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، هلند، ازبکستان بوده اند. مصرف میوه خشک عمدتاً در کشورها به صورت میان وعده، افزودنی در انواع نان، لبنیات ، دسرها یا در فرمولاسیون غلاتی که برای صبحانه آماده سازی می شود، است.

ایالات متحده آمریکا، چین، آلمان، انگلستان، فرانسه، هلند، کانادا، روسیه، لهستان، ایتالیا، ژاپن، اسپانیا و برزیل هم از مهمترین کشورهای وارد کننده میوه خشک جهان اند.

 اما در ایران هر سال حدود ۳۰ درصد محصولات کشاورزی به دلیل نبود مشتری، فقدان سردخانه، برداشت نامناسب و … فاسد و از بین می روند غفلت از اینکه بازار بسیار خوبی برای میوه خشک در آن سوی مرزها وجود دارد. تولید صنعتی میوه خشک در ایران نو پا است و صادرات فعلی آن نسبت به پتانسیل کشور بسیار ناچیز است.

ایران بین سال های مختلف بین ۵ تا ۱۸ هزار تن انواع میوه خشک به کشورهای مختلف صادرات می کند. صادرات میوه خشک ایران عمدتا آلو، سیب، مخلوط میوه ها و زردآلو است. زردآلو و آلوی ایران نسبت به محصولات مشابه کشور ترکیه کیفیت بهتری دارد و به همین دلیل برخی میوه های خشک ایران را می توان حتی جزء محصولات لوکس صادراتی معرفی کرد!

اگر بتوانیم تولید را به استاندارهای جهانی نزدیک‌ کنیم و کیفیت را بالا ببریم می‌توانیم بازارهای صادراتی را از چند کشور محدود همسایه به کشورهایی با بازده صادرتی بیشتری ببریم! تولید محصول ارگانیک و فاقد مواد شیمیایی و کنترل سموم رمز موفقیت صادرات میوه خشک ایرانی به چنین کشورهایی است.

⚡ در حال حاضر صادرکنندگان ایرانی میوه خشک را به بیش از ۶۰ کشور جهان صادر می کنند. کشورهای پاکستان، عراق، امارات متحده عربي، هند، جمهوري آذربايجان، ترکيه، آلمان و روسیه عمده ترین مقاصد صادراتی میوه خشک ایران اند.

⚡ کشورهای شریک تجاری ایران سالیانه ۵۴۶ میلیون دلار در سال واردات میوه خشک دارند که عدد بسیار قابل توجهی است. آلمان، پاکستان، ترکیه، امارات ، هندوستان، قزاقستان، هنگ کنگ، چین، عراق، آذربایجان، عمان، قطر و گرجستان از مهمترین شرکای تجاری ایران اند که واردات میوه خشک آنها قابل توجه است!

طی سال های اخیر بیشترین رشد واردات مربوط به کشورهای آسیایی بوده است . ۱۰ کشور عمده واردکننده این محصول در این قاره بین سال های ۲۰۱۶ -۲۰۲۰ به طور متوسط هر سال ۵ درصد، رشد واردات داشته اند که عدد بسیار قابل توجهی است!

بیشترین رشد واردات هم به ترتیب مربوط به آسیای شرقی، جنوب شرق آسیا، آسیای جنوبی، خاورمیانه و آسیای مرکزی بوده است! در بین شرکای تجاری ایران کشورهای ازبکستان، عمان، چین، ترکیه، پاکستان و ارمنستان شرایط مناسب تری برای ورود دارند و بازار رو به رشدی دارند.

چین با وجود اینکه از صادرکنندگان عمده میوه خشک است اما واردات بیشتری نسبت به صادرات دارد و از بازارهایی است که هر سال رشد زیادی در واردات میوه خشک دارد!

کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی هم در حال تبدیل شدن به بازار  مصرفی خوبی برای میوه خشک اند. رشد واردات برخی کشورهای آمریکای جنوبی در ۴ سال اخیر بی اندازه بوده است. شیلی، ونزوئلا، بولیواری، اکوادور و پاراگوئه از جمله این کشورها هستند. البته واردات کشور شیلی به صورت صادرات مجدد است!

در آفریقا کشورهای الجزایر و آفریقای جنوبی بازارهای رو به رشدی هستند که تقریبا نیمی از واردات میوه خشک این کشورها از ترکیه و بخشی از اروپا انجام می شود. محصول میوه خشک ایران علاوه بر برتری های طعم و مزه، در قیمت هم به خوبی با صادرکنندگان این کشورها قابل رقابتیم!

برسی بازار کشورهای اروپایی:

اروپا حدود ۸ درصد میوه خشک جهان را تولید می کند اما ۲۶ درصد میوه خشک جهان را مصرف می کند. آلو خشک،  انجیر و زردآلو محبوب ترین میوه های خشک در اتحادیه اروپا هستند.

حدود ۵۰ درصد واردات میوه خشک جهان توسط اروپا انجام می شود و بعد از آن کشورهای آسیایی و آمریکای شمالی بیشترین واردات میوه خشک را دارند.

منشأ رشد تقاضا در اروپا عمدتاً به تغییرات الگوهای مصرف مصرف‌کنندگان اروپایی، مثل افزایش تقاضا برای میان وعده‌های سالم‌تر، برمی‌گردد. بازار کشورهای هلند، بریتانیا، فرانسه، اسپانیا و لهستان فرصت‌هایی را برای تأمین‌کنندگان کشورهای درحال‌توسعه فراهم کرده‌اند. کیفیت میوه هایی که برای خشک کردن و صادرات بخصوص بازارهای اروپا انتخاب می شوند علاوه بر ارگانیک بودن باید مرغوب و با کیفیت باشد و افزودنی های اضافه مانند شکر زده نشود!

مصرف کنندگان در جهان به دنبال کاهش مصرف مواد قندی هستند اما مزیت میوه های خشک این است که بسیاری از ویتامین‌ها، فیبر و مواد معدنی را به مصرف کننده می رساند و در ضمن جایگزین بسیار خوبی برای جانک فودهای بی ارزش و چاق کننده اند.

از طرفی ایران از معدود کشورهایی است که کیویی زیادی دارد و بخش زیادی از آن را صادر می کند و اتفاقا کیوی ایران به دلایل مختلف من جمله بسته بندی ضعیف ارزان ترین کیوی در بازارهایی مثل روسیه است. کیوی خشک ایران به راحتی می تواند نگرانی مصرف کنندگانی که در مورد قند میوه های خشک نگران اند را پوشش دهد!

با یک برنامه اصولی بازاریابی می توان بازار خوبی برای کیوی خشک شده بدست اورد و آن را به محصولی با چند برابر ارزش افزوده تبدیل و در بازارهای مختلف عرضه کرد. کیوی خشک شده محصول بسیار مناسب برای مصرف کنندگانی است که به دنبال محصولات کم انرژی و کم قند می گردند!

مخلوط میوه خشک و آجیل هم طرفداران زیادی در کشورهای مختلف اروپایی بخصوص انگلیس، آلمان و ایتالیا دارد. از آنجائیکه ایران از تولیدکنندگان اجیل درجه یک دنیاست می توان به برخی واردکنندگان مخلوط میوه خشک و آجیل را پیشنهاد داد تا سبد متنوع تری داشته باشند!

مخلوط آجیل درجه یک ایرانی در کنار میوه خشک خوش طعم ایرانی محصول منحصربه فردی برای عرضه به بازارهای جهانی خواهد بود و انتظار می‌رود مصرف‌کنندگان در جهان به‌دلیل گرایش مستمر به سبک‌ زندگی سالم‌، به‌طور فزاینده‌ای از آجیل‌های خوراکی و میوه‌های خشک استقبال کنند.

میوه خشک زعفرانی، شکلاتی، گردویی و کنجدی هم از سایر ابتکارات برخی شرکت های خوب ایرانی است که ارزش افزوده چندبرابر از میوه خشک گرفته اند.

آلمان از بزرگترین واردکنندگان مواد غذایی و خشکبار و از مهم ترین کشورهای فرآوری کننده مواد غذایی من جمله میوه خشک است. همچنین بزرگترین بازار مواد غذایی ارگانیک اروپا آلمان است.

آلمان از بزرگترین وارد کننده های میوه خشک است. این کشور بیش از ۵۰ درصد نیاز خود را از صادرکننده های اروپایی تامین می کند و حدود ۲۷ درصدش را از کشورهای آسیایی مثل ترکیه و چین.

کشور آلمان هم از خریداران قدیمی محصولات ایرانی است و می‌تواند بازار خوبی برای میوه خشک ایرانی باشد. آجیل و سایر خشکبار ایرانی سابقه خوبی در کشور آلمان دارند. اگر صادرکنندگان ایرانی روی کیفیت و رعایت الزمات بازار اروپا کار کنند با یک بازاریابی اصولی می توانند سهم بیشتری از بازارهایی مثل آلمان بگیرند!

در ایتالیا هم مصرف میوه خشک بسیار بالاست و بیشترین مصرف را دربین کشورهای اروپایی دارند. نکته جالب بازار مصرف میوه خشک ایتالیا این است که در این کشور عمدتا میوه های خشک گران قیمت را مصرف می کنند و طعم و مزه میوه خشک برای ایتالیای ها بیش از سایر کشورها مهم است.

با توجه به اینکه میوه های ایرانی در طعم و مزه کاملا متمایز اند صادرکنندگان ایرانی می تواند با یک هدف گیری درست و بازاریابی حرفه ای بخشی از این بازار جذاب را به دست بگیرند.

این کشور بخشی از واردات خودش را از کشورهای چین و پاکستان انجام می دهد. اما مزیت صادرکنندگان ایرانی اینست که علاوه بر اینکه می توانند محصولاتی عرضه کنندکه طعم و مزه بهتری نسبت به محصولات چینی و پاکستانی داشته باشند. مزیت فاصله کمتر هم برای محصولات ایرانی به این بازار وجود دارد و صادرکنندگان ایرانی می توانند از این موقعیت استفاده کنند و با بازریابی اصولی از این بازار سهم بگیرند.

در صادرات میوه خشک مذاکره با نمایندگی های تخصصی میوه خشک و آجیل خوراکی می تواند کمک زیادی به صادرکنندگان کند. نمایندگی های تخصصی معتبر در بسیاری از کشورهای اروپایی وجود دارد اما بزرگترین آنها در هلند، انگلستان و آلمان واقع شده اند.

کشاورزان از طریق کیفیت، تمایز محصول و ایمنی مواد غذایی می توانند به ارزش محصول خود بیافزایند و آن را برای خرید جذاب کنند. به عنوان مثال، گواهی ارگانیک، خشک کردن کنترل شده، سورتینگ ، بسته بندی و نوآوری به ارزش محصولات صادرکننده خواهد افزود.

قیمت محصولات صادراتی به اروپا بسیار بالاست پس حاشیه سود خوبی برای صادرکننده دارد. صادرات به اروپا سخت نیست اما نیاز به رعایت الزامات خاص است. متأسفانه بسیاری از صادرکنندگان به دنبال الزامات نیستند و تنها می‌گویند صادرات به اروپا سخت است. در صورتی که خیلی از محصولات ایرانی بخصوص محصولاتی که در آنها سموم و مواد شیمایی حداقل است برای صادرات به اروپا مناسبند!

برندسازی و بسته بندی میوه خشک برای صادرات

علی ارغم اینکه کشورمان از بزرگترین تولیدکننده های میوه تازه و خشک در جهان است اما عدم توجه به کیفیت، بسته بندی و بازاریابی ضعیف باعث می شود برخی صادرکنندگان علی ارغم بسیاری از شایستگی ها در صادرات میوه خشک موفق نباشند.

عدم استفاده از خشک کن و اسلایسرهای مناسب و با کیفیت، استخدام افراد نا آگاه و عدم توجه به بهداشت تولید مثل استفاده از سینی های کثیف، محیط نامناسب و پر گردو غبار، وجود حشرات در محیط و عدم رعایت برخی مسائل ساده بهداشتی از جمع اوری تا نگهداری روی کیفیت محصول اثر می گذارد.

تولیدکننده‌ای که روی کیفیت کار کند به نتیجه می‌رسد، ما مشتری تشنه‌ای داریم اما مشتری کالای خوب را می‌خرد. با همه مشکلات، تولیدکننده‌هایی داریم که سفارشات قابل‌توجهی در داخل و خارج دارند، زیرا این واحدها روی کیفیت، بازاریابی و زیرساخت‌ها کارکرده‌اند.

بسته بندی اهمیت زیادی در نفوذ به بازارهای امروزی دارد. برای نفوذ به بازارهای پرتقاضا، عرضه‌کنندگان به بسته بندی مناسب و شکیل توجه دارند. در طراحی بسته بندی کالاهای صادراتی، توجه به بازارمصرف، قدرت خرید مردم در بازار ، فرهنگ و سلیقه آنها ضروری است.

تحقیقات نشان می‌دهد در محصولات مشابه مصرف‌کنندگان محصولی که بسته‌بندی جذاب‌تری داشته باشند را ترجیح می‌دهند. حدود ۴۸ درصد مشتریان با مشاهده محصول با بسته‌بندی مناسب و جذاب به خرید می‌پردازند

بسته‌بندی از ابزارهای موثر ایجاد ارزش افزوده محصول است. سعی کنید در انتخاب بسته‌بندی حرفه‌ای عمل کنید و استاندارهای بسته‌بندی را رعایت کنید. بسته‌بندی باید مانع نفوذ رطوبت شود و تغییری در طعم و بوی محصول ایجاد نکند. میوه‌ها باید یک اندازه، خوش‌رنگ و بدون شکستگی و به‌صورت برش‌های یک‌دست در بسته‌بندی قرار گیرند.

برخی میوه های خشک مانند سیب، زردآلو، هلو، آلو و گلابی را می توان با خیساندن در آب گرم دوباره آبدار و استفاده کرد. در ضمن پیدا کردن روش های جدید مصرف و پیشنهاد به مصرف کننده از طریق برچسب زنی، قراردادن بروشور و تبلیغ در فضای مجازی می تواند خریدارن عمده و خرد زیادی را جذب برند یا محصول کند.

نقش ابزارهای نوین در موفقیت صادرات میوه خشک

هر صادراتی من‌جمله صادرات میوه خشک با بازارشناسی آغاز می‌شود و باید از صادرات تصادفی و بی‌برنامه خودداری شود. تحقیقات و مطالعه بازار از الزامات صادرات موفق است.

بازار برخی کشورها ممکن است اشباع باشند و رقابت سخت باشد یا تقاضای آن بازار نزولی باشد. تحقیقات بازار مشخص می کند آیا محصول از نظر تنوع، ارگانیک بودن و قیمت امکان حضور در آن بازار را دارد یا خیر.

تحلیل رقبا پیش از عرضه محصول در موفقیت صادرات بسیار موثر است. بررسی رقبا به معنی تقلید صددرصدی از آنها نیست زیرا در این صورت یک دنباله‌رو خواهید بود نه ابداع‌کننده! شناسایی نقاط قوت و ضعف رقبا و خودمان،  پر کردن فضایی که رقبا کمتر به آن توجه کرده اند یا کشف مزیت های محصولمان نسبت به رقبا از مهمترین مزیت های تحلیل رقبا در بازار است!

رفتار رقبا را مطالعه کنید، علت موفقیت محصول آنها را تحلیل کنید. روی قیمت، زمان توزیع، نوع بسته‌بندی و موارد مشابه دقیق شوید. رقبا می‌توانند مانند یک مربی مفید و مسیر صحیح را به طور غیرمستقیم، به صادرکننده نشان دهند!

امروزه ابزارهای تحقیقات بازار به کمک صادرکننده آمده‌اند تا صادرکننده بتواند در صادرات بیش‌ازپیش موفق عمل کند و موفقیت با صادرکننده‌ای است که حرفه‌ای و هوشمندانه عمل کند. صادرکننده‌ای که بخواهد با روش‌های قدیمی و سنتی عمل کند معمولاً در زمان کوتاه و با سود ناچیز از بازار خارج می‌شود و به دنبال بازارهای جایگزین می‌گردد و این چرخه ادامه دارد.

در مجموع استفاده از ابزارهای نوین قطعا باعث افزایش صادرات خشکبار ایرانی و بخصوص صادرات میوه خشک خواهد شد!