صادرات به روسیه، فرصت ها و ظرفیت های خالی

⚡ با توجه به ظرفیت هایی که در ایران وجود دارد اگر صادرکننده و تولید کننده ایرانی تنها ۲ درصد واردات روسیه را پوشش دهند حدود ۵ میلیارد دلار نصیب تاجر و تولیدکننده ایرانی خواهد شد که عدد بسیار قابل توجهی است. برای درک این موضوع مقاله اختصاصی فرصت های صادرات به روسیه را تا انتها ببینید.

معرفی کشور روسیه

روسیه کشوری است در اروپای شرقی و آسیای شمالی. مرزهای جغرافیایی از منطقهٔ قطبی در شمال تا نیمه گرمسیری جنوب گسترش می‌یابد و طولانی‌ترین مرز جهان به طول ۵۷،۷۹۲ کیلومتر را دارد.

⚡ روسیه با ۱۴ کشور، نروژ، فنلاند، استونی، لتونی، لیتوانی، لهستان (از طریق استان کالینینگراد) ، بلاروس، اوکراین، گرجستان، آذربایجان، قزاقستان، مغولستان، جمهوری خلق چین و کره شمالی مرز زمینی دارد.

تقریباً دو سوم مرز کشور به دریا محدود می‌شود و با اقیانوس آرام شمالی، منجمد شمالی، دریای خزر، سیاه، و بالتیک مرز آبی دارد.

روسیه با ۱۷٬۰۷۵٬۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت، پهناورترین کشور جهان است. اختلاف غربی‌ترین تا شرقی‌ترین نقطه حدود ۹ ساعت است.

آب وهوای روسیه در مناطق مختلف متفاوت است. بیشتر مناطق  آب وهوای معتدل دارد که می‌توان به راحتی در آن زندگی کرد. در جاهایی آب و هوای بسیار قاره ای و تحت تأثیر تابستان‌های گرم و زمستان‌های بسیار سرد ۳۰- درجه (برخی مناطق سیبری) و برف کم و گاهی شدید است.

⚡ روسیه در سال ۲۰۲۱، ۱۴۶ نفر جمعیت دارد که ۱٫۸۷٪ جمعیت جهان و رتبه ۹ پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان را دارد. مسکو بزرگ‌ترین شهر وپایتخت روسیه است و بیش از دوازده میلیون جمعیت دارد.

روسی، پرطرفدارترین و تنها زبان رسمی ملی است. ۳۵ زبان دیگر همراه زبان روسی در مناطق مختلف به عنوان زبان محلی صحبت می‌شود.

درروسیه ادیان متنوعی وجود دارد و قانون اساسی سال ۱۹۹۷ به مسیحیت، اسلام، یهودیت و بودایی اهمیت ویژه ای داده است. حدود ۵۱ درصد مردم روسیه مسیحیان اند.

مسلمانان بیشتر در فدرال مرکزی و در شهرهای بزرگ مسکو و سنت پتربورگ ساکنند.

اقتصاد روسیه

⚡ کشوری با اقتصاد و درآمد متوسط ​​و منابع عظیم، نفت و گاز پنجمین اقتصاد بزرگ اروپا و بر اساس GDP یازدهمین اقتصاد بزرگ  جهان است. روسیه به دلیل منابع نفت و گاز و سرزمین های وسیع یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است بخصوص اینکه طبقه متوسط و متوسط به بالا هم در این کشور در سال های اخیر رشد خوبی داشته است!

افزایش قدرت اقتصادی مردم در یک کشور به معنی افزایش مصرف است بخصوص روسیه که بخش زیادی از کالاهای مورد نیاز خود را وارد می کند، می تواند فرصت های بیشتری برای صادرات محصولات ایرانی به روسیه باشد!

جغرافیای وسیع و منابع نفت و گازعامل مهم فعالیت اقتصادی است، برخی منابع تخمین می‌زنند روسیه بیش از ۳۰ درصد منابع طبیعی جهان را در اختیار دارد.

این کشور بزرگ‌ترین ذخایر اثبات شده گاز طبیعی جهان را دارد و بزرگ‌ترین صادر کننده گاز طبیعی است. همچنین دومین صادر کننده بزرگ نفت است.

 روسیه دارای صنعت تسلیحاتی بزرگ و پیشرفته است که قادر به طراحی و ساخت تجهیزات نظامی با فناوری پیشرفته از جمله هواپیمای جنگنده نسل پنجم، زیردریایی‌های هسته ای، سلاح گرم و موشک‌های بالستیک برد کوتاه / برد بلند است. از سال ۲۰۱۹ ، روسیه سومین صادر کننده بزرگ اسلحه جهان است.

بخش عمده، صادرات نفت، گاز طبیعی، سنگ معدن، فلزات،محصولات شیمیایی، ماشین آلات و تجهیزات حمل و نقل و مواد غذایی  است.

روسیه در تولید و صادرات مواد معدنی و طلا پیشرو است و بزرگ‌ترین کشور تولید کننده الماس جهان است.

کشاورزی عامل درآمدزای دیگرروسیه است و دولت سیاست‌های حمایت از کشاورزان را در پیش گرفته است. روسیه سومین صادر کننده بزرگ غلات است و بهترین تولید کننده جو، گندم سیاه و جو دوسر و یکی از بزرگ‌ترین تولید کنندگان و صادر کنندگان چاودار و دانه آفتابگردان است. از سال ۲۰۱۶،بزرگ‌ترین صادر کننده گندم جهان هم بوده است.

روسیه در کنار ایران بهترین خاویار جهان و یکی از بزرگ‌ترین ناوگان ماهیگیری جهان را در اختیار دارد و در تناژ ماهی صید شده در رده ششم جهان قرار می‌گیرد.

مهمترین شاخص های اقتصادی روسیه:

فرهنگ تجارت روس ها

⚡ روس‌ها در جلسات کاملاً مثبت و مؤدبانه برخورد می‌کنند که می‌تواند تصور نادرستی از علاقه آنها به پیشنهاد ارائه شده ایجاد کند.

روس‌ها به‌طورکلی انعطاف‌پذیری و سازگاری کمی دارند، ایده‌های جدید باید به‌آرامی و به‌عنوان راهنمایی و توصیه‌های شخصی و نه الزامات رسمی معرفی شوند.

⚡ این ایده‌ها ممکن است باعث ناراحتی شود و متخصصان روس را در موقعیت ناخوشایند قرار دهد، زیرا آنها نمی‌توانند قبل از اینکه از مقام بالاتر دستور بگیرند چیزی را تأیید کنند. از طرف دیگر، انعطاف‌پذیری و تمایل به سازش را نشانه ضعف می دانند.

اگر در مذاکرات به بن‌بست برسند، تمایل به لجبازی دارند و ترجیح می‌دهند با صبر و حوصله منتظر بمانند، مگر اینکه طرف مقابل در موضع خود قاطع باشد. گاهی به دلیل بی‌صبری طرف مقابل، امتیاز بیشتری را به دست می‌آورند.

مهم است که با همتای روس یک رابطه خوب و با اعتماد ایجاد کنید. مزایا و فرصت‌ها غالباً بر اساس اعتماد عاطفی فراهم می‌شوند. روابط تجاری شخصی گاهی اوقات می‌تواند تنها انگیزه‌ای باشد که به پیشرفت دیرهنگام بن‌بست رسیدن مذاکرات کمک کند. با این حال، توسعه این نوع روابط ممکن است مدتی طول بکشد.

اعطای هدایا در جلسه اولیه در روسیه معمول است. هدایای کوچک از طرف شرکت یا نماینده کشور شما برای اولین جلسه مناسب است.

در تجارت های کمی بزرگتر توصیه می شود حتما از مشاوران در صادرات به روسیه استفاده کنید!

مهم‌ترین شاخصه‌ها و فرصت‌های بازار روسیه

⚡ متاسفانه ۳٪ روس‌ها انگلیسی را روان صحبت می‌کنند و اگر نتوانند روی بسته کالا را بخوانند آن را نخواهند خرید!

⚡ ۳ برابراحتمال خرید محصولی که بسته بندی ان به زبان روسی باشد، بیشتر است. بنابراین برای دستیابی به بازار فوق العاده روسیه، باید بسته بندی به زبان روسی هم ترجمه شود که البته بسیار ساده است و بسیاری از اوقات خریدار روس طرح و متن درخواستی روی بسته را به شما خواهد داد تا صادرکننده در چاپ براحتی روی بسته بندی قرار دهد!

فرهنگ مصرف روسیه، کالای خارجی را نسبت به کالای داخلی بیشتر می‌پسندد و مردم به دنبال کالای با کیفیت و لوکس اند.

اگر محصول تان قابلیت ارتقاء و بهبود دارد، می‌توانید کالا خودتان را برای این بازار ارتقاء دهید و مطمن باشید برای کالای خوب و باکیفیت مشتری روس خواهید یافت یا اگر فکر می‌کنید همین الان هم در سطح قابل قبولی تولید می‌کنید، می‌توانید نسخه‌های محصول را به طور خاص در کنار کیفیت استاندارد، به عنوان کالای کیفیت برتر به خریدار روس عرضه کنید و نگران قیمت نباشید.

⚡ مصرف کننده روس کیفیت را زودتر از قیمت نگاه می‌کند و کیفیت برایش اولویت است حتی در خانوارهای کم درآمد، طول عمر محصول موضوع مهمی است.

در غرب و کشور ما، اکثریت از موتور جستجوی گوگل استفاده می‌کنند و شبکه اجتماعی محبوب Facebook و اینستاگرام است. در روسیه، گوگل و فیس بوک به ترتیب ۳۵ و ۱۰ درصد بازار را به خود اختصاص می‌دهند. روس‌ها موتور جستجوی Yandex را ترجیح می‌دهند و از شبکه اجتماعی VK یا Odnoklassniki استفاده می‌کنند. مهم‌تر اینکه روس‌ها بیش از کاربران هر کشور دیگر در شبکه‌های اجتماعی وقت می‌گذرانند.

شبکه اجتماعی VK شباهت زیادی به فیس بوک دارد و پتانسیل بازاریابی خوبی در آنجا می‌توان پیاده و اجرا کرد.

Yandex اولویت بیشتری نسبت به Google در هدفگذاری جغرافیایی دارد. بر خلاف کاربران Google ، که کم و بیش همان نتایج (غیر هدفمند) را از هر مکان و موقعیتی که دارند مشاهده می‌کنند، کاربران Yandex نتایج کاملاً متفاوت از یک شهر به شهر دیگر را می‌بینند(برای حمایت از مشاغل محلی) اما برای بالا آمدن در نتایج یاندکس باید از متخصصان سئوی یاندکس مشاوره بگیرید.

⚡ روسیه کشور منحصر به فردی است. پتانسیل زیادی برای شرکت‌هایی وجود دارد که تلاش می‌کنند روحیه و خواسته تاجر و مصرف کنندگان آن را درک کنند. با توجه به شرایط فعلی بازار و پتانسیل رشد، روسیه در زمره بازارهای نوظهور برتر در گسترش تجارت بین المللی قرار گرفته است.

صادرات روسیه

چرا دانستن صادرات روسیه برای یک صادرکننده ایرانی مهم است؟

⚡ اول اینکه دید و شناخت کافی از کشور هدف به دست بیاوریم و دوم اینکه وقتی کشوری کالایی با حجم بالا به کشور ثالث صادر می‌کند به مزیت و استادی تجارت و تولید آن کالا دست یافته است که می‌تواند الگوی صادراتی تاجر و صنعتگر ما باشد!

سوم اینکه بررسی کالای صادراتی کشور هدف ما را به یاد مواد اولیه یا کالای واسطه‌ای یا حتی محصول نهایی می‌اندازد که احیاناً می‌تواند پتانسیل خوب صادرات ما باشد!

مجموع صادرات روسیه در سال ۲۰۱۹، ۴۰۷ میلیارد دلار بوده است. این کشور در سال ۲۰۱۹ از نظر تولید ناخالص داخلی ۱۱مین اقتصاد جهان و ۱۳ مین صادرکننده بزرگ جهان و مقام ۲۱ مین واردکننده جهان را به خود اختصاص داده است. از نظر سرانه تولید ناخالص داخلی ۶۵مین اقتصاد است و ۴۵ مین اقتصاد پیچیده جهان را مطابق شاخص پیچیدگی اقتصادی (ECI) به خود اختصاص داده است.

در سال ۲۰۱۹ ، روسیه بزرگ‌ترین صادر کننده گندم (۸٫۱۴ میلیارد دلار) ، آهن نیمه تمام (۶٫۹۹ میلیارد دلار) ، روغن تار زغال سنگ (۴٫۴۹ میلیارد دلار) ، نیکل خام (۴٫۰۳ میلیارد دلار) و کودهای ازته ای (۳٫۰۵ میلیارد دلار) در جهان بود.

روسیه چه کالاهایی را وارد می‌کند (واردات روسیه چیست)؟

⚡ در سال ۲۰۱۹ روسیه ۲۳۸ میلیارد دلار واردات داشته است. این حجم واردات، این کشور را به ۲۱ مقصد تجاری جهان تبدیل کرد. طی پنج سال گذشته واردات روسیه از ۲۹۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ به ۲۳۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ تغییر کرده است.

واردات اخیر روسیه اتومبیل (۱۱ میلیارد دلار) ، داروهای بسته بندی شده (۱۰٫۲ میلیارد دلار) ، قطعات خودرو (۸٫۲۱ میلیارد دلار) ، تجهیزات پخش (۶٫۷۵ میلیارد دلار) و هواپیماها، هلیکوپترها و / یا سفینه فضایی (۴٫۸۱ میلیارد دلار) بوده است.

مهم‌ترین شرکای واردات به روسیه چین (۴۷٫۱ میلیارد دلار) ، آلمان (۳۰ میلیارد دلار) ، بلاروس (۱۳٫۴ میلیارد دلار) ، ایالات متحده (۹٫۲۱ میلیارد دلار) و ایتالیا (۸٫۷۹ میلیارد دلار) هستند.

در شرایط تحریم روسیه به‌خاطر جنگ اکراین و محدودیت‌هایی که در تجارت با روسیه به وجود آمده است، صادرکنندگان ایرانی می‌توانند از این فرصت استفاده کنند و خلاء های بازار روسیه را پر کنند!

مهم‌ترین اقلام وارداتی روسیه در سال ۲۰۱۹

ظرفیت‌های خالی بازار روسیه

کل پتانسیل وارداتی استفاده نشده بازار روسیه ۹۶ میلیارد دلار است. دریابید کدام محصولات و صادر کنندگان بیشترین پتانسیل استفاده نشده را دارند.

⚡ مهمترین محصولاتی که قابلیت صادرات به روسیه را دارند و برای آن ظرفیت خالی وجود دارد

صادرات ایران به روسیه

ایران در سال ۲۰۱۹، ۵۶۰ میلییون دلار به روسیه صادرات داشته است

بیش‌ترین پتانسیل صادراتی ایران به روسیه

⚡ پلاستیک و لاستیک – سبزیجات – میوه ها – فلزات آهنی – آجیل ها( پسته – بادام – فندق – گردو و غیره)-محصولات غذایی ( فرآیند شده و کنسرو شده)، محصولات سرامیکی – مواد شیمیایی – وسایل نقلیه موتوری و قطعات – محصولات نساجی – محصولات معدنی – فلزات (به جز آهن و گرانبها)- اجزای دارویی – بقایای گیاهی و خوراک دام – محصولات لبنی و نوشیدنی‌ها (غیر الکلی)- ماشین آلات، برق- فرش‌ها- محصولات فلزی- فلزات آهنی-فولاد.

⚡برای اینکه ببینید کالای شما ظرفیت صادرات به روسیه را دارد و آیا روسیه بازار مناسبی برای کالای شماست با ما تماس بگیرید!

البته ظرفیتی‌های صادراتی ایران به روسیه بسیار فراتر از اینهاست اما در این مقاله تنها به همین نوزده گروه بسنده می‌شود اگر با پتانسیلی که در ایران وجود دارد ایران بتواند تنها ۵ درصد واردات روسیه آن هم فقط در کالا و نه خدمات را از آن خود کند، حدود ۱۲ میلیارد دلار نصیب تاجر ایرانی خواهد شد (در جدول، ظرفیت خالی به معنی این است که این ظرفیت توسط سایر کشورها پر نشده است و بلافاصله می‌تواند به‌وسیله تاجر ایرانی پر شود زیرا ایران در این گروها، مزیت رقابتی دارد)

⚡ همجواری روسیه با ایران فرصت ایده آل صادرات به روسیه را برای شرکت‌های ایرانی فراهم کرده است. این همجواری باعث می‌شود هزینه حمل و نقل محصولات صادراتی به روسیه نسبت به برخی کشورهای به میزان زیادی کاهش یابد  و تاجر و صنعتگر ایرانی در یک مزیت رقابتی نسبت به کشورهای دوردست قرار بگیرد.

فرصت‌های منحصر به فرد ایران در بازار روسیه

اقتصاد روسیه، اقتصاد بزرگی است و این کشور حدود ۲۴۰ میلیارد دلار واردات دارد، ما به ‌عنوان همسایه روسیه می‌توانیم با تأمین بخشی از کالاهای مورد نیاز آن، سهم بسزایی در بازار این کشور داشته باشیم.

بخش کشاورزی و غذایی

⚡ اعمال تحریم‌های غرب علیه روسیه در سال ۲۰۱۴ و ادامه آن در سال ۲۰۱۵ و بخصوص تشدید انها بعد از جنگ اکراین ، در کنار برخی مشکلات، فرصت‌های جدید تجارت دو جانبه مسکو و تهران را بوجود آورد. اما با وجود روابط سیاسی خوب ایران و روسیه، حجم تجارت دو کشور چندان بالا نیست و امید است با پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا این روابط گسترش یابد.

روسیه مناطق سرد زیادی دارد، کشت بعضی محصولات در روسیه با چالش‌هایی همراه است و از طرف دیگر با توجه به نوع اب و هوا برخی فصل‌ها قابلیت کشت محصول را ندارند.

⚡ در نتیجه این کشور برای تامین مواد غذایی بخصوص میوه‌های گرمسیری و مناطق خاورمیانه نیاز شدیدی به واردات دارد. روسیه در سال ۲۰۱۹، ۱۰ میلیارد دلار سبزیجات و میوه و ۱۰ میلیارد دیگر سایر موارد غذایی وارد کرده است. این اعداد نشان دهنده پتانسیل بالا برای صادرات مواد غذایی به این کشور است.

⚡ فرصتی که برای ایران وجود دارد، اینست که به دلیل کم رنگ شدن حضور اروپائی ها در بازار روسیه، می توان جای خالی که در این بازار ایجاد شده است را توسط شرکت ها و تولیدکنندگان ایرانی تقویت کرد.

با این حال روسیه یک کشور اروپایی با استاندارهای وارداتی مختص به خود است. در نتیجه تاجر و کشاورز ایرانی که قصد ورود به این بازار را دارد باید بداند محصولاتی قابلیت صادرات به این کشور را دارند که از کیفیت و بسته بندی خوبی برخوردار باشند در عوض صادرات به روسیه سود بالایی دارد و بسیار بصرفه است.

روسیه به دلیل موقعیت جغرافیایی،نیمی از سال را به دلیل برودت هوا فاقد محصولات کشاورزی است. به همین دلیل این کشور خواهان محصولات کشاورزی به ویژه خشکبار است.

قیمت خشکبار در روسیه به دلیل وارداتی یودن آن بالا است واین یک مزیت عالی برای صادرات این محصول است.

سیب، هلو، انگور، فلفل، گوجه فرنگی، رب، انواع آب میوه و ژله و مربا، ۱۰ کالای اول کشاورزی و غذایی صادراتی ایران به روسیه بوده اند. محصولاتی کشاورزی دیگر که قابلیت بالای صادراتی به روسیه از ایران را دارند: پسته – کشمش – فلفل دلمه ای، انگور، پرتقال، گوجه فرنگی، سیر، پیاز و خشکبار اشاره کرد.

موضوع دیگر، مشکلات لجستیک و حمل و نقل کالا بخصوص کالاهای فاسدشدنی به روسیه است.

متاسفانه به علت نقص ناوگان حمل و نقل دریایی ما همچنان مسیر اصلی صادرات ایران به روسیه، از طریق مرز زمینی آستارا و از مسیر کشور آذربایجان است و علی‌رغم وجود مرز آبی دو کشور به دلیل کمبود کانتینرهای یخچالی مخصوص حمل مواد غذایی و کشاورزی و ضعف ناوگان دریایی استفاده کافی از حمل و نقل دریایی نمی بریم! در صورتی که بیشتر صادرات روسیه به ایران (عمدتاً چوب و نهاده‌های دامی) از مسیر آبی به ایران انجام می شود.

⚡ نکته حائز اهمیت این است که محصولات صادراتی به دلیل قیمت بالایی که دارند باید از کیفیت زیاد برخوردار باشند. در کشورهایی همچون روسیه محصولات خشکبار مانند انجیر، کشمش، پسته، خرما، بادام طرفدارهای زیادی دارد.

نکاتی که برای صادرات این محصولات باید رعایت کنید:

رعایت استاندارهای بین المللی در بسته بندی محصولات الزامی است

سعی کنید در بسته بندی محصول صادراتی حساس باشید زیرا بسته بندی عالی وشکیل در سوداوری و فروش اهمیت زیادی دارد.

روسیه قوانین سخت واردات محصولات کشاورزی به ویژه خکشکبار را دارد. سعی کنید محصول ارسالی داری کیفیت عالی باشد واز ارسال محصولات درجه دو خودداری کنید. تا وجه کالای ایرانی را در بازار حفظ کنید.

سعی کنید بخشی از خواص محصول ارسالی را به زبان روسی روی بسته بندی درج کنید تا آگاهی افراد از ان بیشتر شود.

⚡ باید به گونه ای برنامه ریزی کنید تا محصول صادراتی در مدت زمان درست به کشور هدف برسد! یادتان باشد برای ارسال مرسوله خود از بهترین مسیر و کمترین هزینه با مشاورین حمل و نقل حرفه ای مشاوره بگیرید!

۲- منسوجات و فرش ایران:

صادرات ایران به روسیه در بخش منسوجات در سال ۲۰۱۹، مطابق جدول زیر بوده است:

⚡ به نظر شما با توجه به مشهور بودن و خوش نامی منسوجات ایرانی بخصوص فرش و قالیچه ایرانی، و از طرفی علاقه روسها به فرش و زیراندازهای مرغوب، آیا فکر می کنید این عدد واردات برازنده صادرات کشورمان است؟

روسیه در منسوجات ۱۴ میلیارد دلار واردات دارد که فرش و قالیچه و سایر زیراندازها بخش قابل توجهی را شامل می شود.

آیا فکر نمی کنید معرفی و بازاریابی ضعیف تاجر ایرانی باعث شده است به آنچه شایسته تولید کننده ایرانی در این بازار جذاب است، دست نیابیم؟

در مجموع کشور روسیه به عنوان یک بازار تجاری رو به رشد محسوب می شود که راهکارهای ویژه ای برای بازاریابی، صادرات و فروش محصولات به این کشور وجود دارد که اگر تاجران ایرانی با شناخت و اطلاعات وارد این بازار شوند فرصت های تجاری بسیار خوبی برای این بازار وجود دارد! توصیه می شود اصول صادرات و بازاریابی فرش های دست بافت و فرش های ماشینی را به طور جداگانه بررسی کنید.

⚡ با توجه به ظرفیت هایی که در ایران وجود دارد اگر صادرکننده و تولید کننده ایرانی تنها ۲ درصد واردات روسیه را پوشش دهند حدود ۵ میلیارد دلار نصیب تاجر و تولیدکننده ایرانی خواهد شد که عدد بسیار قابل توجهی است.

با توجه به وقایع اخیر در کشور روسیه و جنگ اکراین، فضای خوبی برای فعالیت‌های شرکت‌های ایرانی در روسیه شکل گرفت! اما همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد صادرکنندگان ایرانی آن‌طور که بایدوشاید از فضاهای ایجاد شده استفاده نکردند!

متأسفانه بخش زیادی از این کندی به عدم مهارت‌های صادراتی در بین صادرکنندگان ایرانی برمی‌گردد. ورود موفق به بازارهای بین‌المللی مستلزم استفاده از دو بازوی مهم در صادرات است. اول مهارت‌های صادرکنندگان و دوم استفاده از مشاوران زبده در ورود به بازارهای صادراتی است!

داشتن این دو بال در کنار یکدیگر می‌تواند شانس موفقیت صادرکنندگان در بازارهایی مثل روسیه را به‌شدت افزایش دهد!