صادرات استان کهگیلویه و بویراحمد، فرصت ها و کشورهای
فرصت های رشد صادرات استان کهکلویه
✍ در این بخش قصد داریم شما را با ظرفیتها، فرصتهای بینظیر صادراتی، کشورهای هدف و افزایش صادرات استان کهگیلویه و بویراحمد آشنا کنیم!
معرفی استان کهگیلویه و بویراحمد
کهگیلویه و بویراحمد، از استانهای ایران به مرکزیت شهر یاسوج است. این استان در امتداد رشته کوههای زاگرس قرار دارد که از شمال به چهارمحال و بختیاری، از غرب به خوزستان، از جنوب به بوشهر و از شرق به استان فارس و اصفهان محدود می شود..
این استان از نظر جمعیت و مساحت از استانهای کوچک ایران است و در هر دو مورد دارای رتبه ۲۸ در بین سی استان است. بزرگترین و پرجمعیتترین شهر استان، شهرستان بویراحمد به مرکزیت یاسوج است و مردم استان بیشتر به گویشهای جنوبی زبان لری سخن میگویند.
خاک مساعد، آب کافی، جنگلهای انبوه و سرسبز و مراتع نسبتاً غنی سبب شده است استان کهگیلویه و بویراحمد، بهعنوان ناحیه مساعد کشاورزی و دامپروری محسوب شود. مهمترین فعالیت اقتصادی مردم استان دامپروری است و بعد از آن کشاورزی است.
به دلیل طبیعت مساعد استان، بهویژه تنوع گیاهان جنگلی و آبوهوای مناسب، پرورش زنبورعسل شرایط خوبی دارد. مرغداری صنعتی هم در سالهای اخیر در استان رواج یافته است.
صنایع استخراج نفت گچساران و کارخانه قند یاسوج و مجتمع دنا صنعت یاسوج (تولید انواع لولههای پلیمری) از اهمیت ویژهای برخوردار است، ولی با این حال فعالیتهای صنعتی و معدنی استان نسبت به سایر مناطق کشور، رشد نیافته است.
استان کهگیلویه و بویراحمد غنی از معادن بوکسیت، سلستین، مرمریت، ذخایر مواد اولیه سیمان، مصالح ساختمانی، گچ و بزرگترین معدن فسفات رسوبی کشور در کوه لار شهرستان چرام از ظرفیتهای مهم کهگیلویه و بویراحمد در مواد معدنی است.
همچنین معدن بزرگ نیترات استان میتواند علاوه بر توسعه صادرات غیرنفتی استان، کشور را از واردات این محصول بینیاز کند.
صنایعدستی استان کهگیلویه و بویراحمد عبارتاند از: قالیبافی، گبه، گلیم و گچمه و سوغات مهم استان عبارتاند از: قالی، گلیم، گبه، جانمازی، پشتی، خورجین، سوزندوزی، دستکش و دیگر محصولات صنایعدستی عشایری که ارزش بالایی دارند.
بین عشایر کهگیلویه و بویراحمد تولید دستبافتهای مختلف از دیرباز رواج دارد. بافت صنایعدستی در کهگیلویه و بویراحمد متنوع است و میتوان آنها را به بافتههای نظیر قالی، جانمازی، پشتی، خورجین، بافتهای بدون گره نظیر گلیم و بافتهای میلی نظیر جوراب، دستکش و سوزندوزی، تقسیم کرد.
دستبافتهای کهگیلویه و بویراحمد که با استفاده از مواد اولیه مرغوب و با رنگهای متنوع گیاهی و در نقشهای سنتی تهیه میشود، خریداران و طرفداران بسیار دارد و مرغوبیت آنها باعث شده است، ۹۰ درصد دستبافتهای استان صادر شوند.
وضعیت صادرات استان کهگیلویه و بویراحمد
استان کهگیلویه و بویراحمد با موقعیت جغرافیایی خاص در همجواری استانهای بزرگ اصفهان، فارس، خوزستان و قرار گرفتن در مجاورت بنادر جنوبی کشور شرایط نسبتاً خوبی در صادرات کالاهای غیرنفتی دارد.
این استان به عنوان کریدور جنوب به مرکز کشور، متصل بودن مناطق جنوبی استان با بنادر بوشهر، دیلم و گناوه به عنوان بخشی از گلوگاههای صادراتی کشور با فاصله تقریباً کوتاه، شرایط صادراتی ویژه ای برای استان فراهم کرده است.
عصاره شیرین بیان، انواع محصولات آرایشی و بهداشتی، ماهیان سردآبی، انواع گُل، گیاهان دارویی و صنایع نفت و گاز فرصتهای بی نظیر صادراتی را در اختیار استان قرار میدهد اما تعداد صادرکنندگان استان بسیار محدود است.
از مشکلات صادرات غیرنفتی استان نبود فرهنگ صادراتی و عدم شناخت بازارهای هدف است و افرادی که میخواهند کار صادراتی کنند نمیدانند کجا بروند و چگونه کشورهای هدف را شناسایی کنند.
کشاورزی استان کهگیلویه و بویراحمد
عسل، سیب، گیاهان دارویی، گردو، محصولات جالیزی، طیور و شیلات از جمله محصولات کشاورزی استان است که گاهی به طور غیرمستقیم از طریق گمرک سایر استانها به کشورهای دیگر صادر میشود اما با همه اینها تولیدکنندگان و عرضهکنندگان استان از توان و ظرفیتهای صادراتی خود غافلاند.
تولید و صادرات عسل استان کهگیلویه و بویراحمد
⚡ ایران جزء ۱۰ کشور برتر دنیا در تولید عسل است و استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل پوشش گیاهی بینظیر، چهارفصل بودن و داشتن مناطق قشلاقی و ییلاقی ظرفیت خوبی در تولید عسل دارد.
تولیدکنندگان باید بدانند صادرات عسل از حوزههای پرطرفدار بازرگانی و تجارت است و مشتریان زیادی در سراسر جهان متقاضی خرید این محصول باارزش بخصوص از نوع ارگانیک و دارویی آن هستند.
در بین شهرستانهای استان، شهرستان گچساران ظرفیت خوبی در تولید عسل و صادرات به خارج کشور دارد. عسل این شهرستان دارای خواص دارویی است چرا که به دلیل دارا بودن گونههای درختی مختلف مانند کنار، منطقه مناسبی در پرورش زنبورعسل است.
برداشت عسل در استان از هر کلنی، ۱۰ کیلوگرم بیشتر از میانگین کشوری است تا جایی که مزرعهداران در برخی مناطق برداشت سالانه ۱۸ تا ۲۰ کیلوگرم عسل از کلنیهای استان را تجربه کردهاند اما متأسفانه به دلیل کمبود کارگاهها و کارخانجات بستهبندی و ضعف بازاریابی تولیدکنندگان و عرضهکنندگان در خیلی موارد عسل استان با کمترین قیمت توسط دلالان خریداری و با برند دیگر استانها به کشورهای حوزه خلیجفارس یا سایر کشورها صادر میشود.
⚡ البته بخش زیادی از عسل کشور به صورت فله صادر میشود و عسل باکیفیت ایرانی در آن کشورها بستهبندی مجدد میشود و با برند خودشان به نقاط مختلف جهان بخصوص کشورهای توسعهیافته که حاضرند پول بیشتری در مقابل عسل باکیفیت پرداخت کنند صادر میشود و دراینبین سود اصلی را برندهای خارجی خواهند برد و کمترین سود نصیب مزرعهدار زحمتکش استانها میشود.
⚡ ورود موفق به بازارهای صادراتی برای هر بازرگان و تولیدکننده عسل یا فرآورده های عسل بخصوص با منابع خوبی که در استان مازندران وجود دارد محیاست به شرطی که اصول موفقیت در بازاریابی و صادرات عسل و فرآورده های آن را رعایت کند.
تولید و صادرات سیب استان کهگیلویه و بویراحمد
سیب از آن دست محصولات کشاورزی است که تولید زیادی در استان دارد. سالانه ۱۳۰ هزار تن سیب درختی در استان تولید میشود که در بازار دیگر استانها به فروش میرسد و بخش از آن هم صادر میشود.
کهگیلویه و بویراحمد از مناطق مهم تولید سیب باکیفیت کشور است، اما این محصول ارزشمند با داشتن شرایط صادرات همواره با قیمت ناچیز در بازار داخلی به فروش میرسد یا نهایت به کشورهای همسایه تراز پایین صادر میشود!
مهمترین قطب تولید سیب استان شهرستانهای بویراحمد و دنا هستند، سیب تولید شده این مناطق باکیفیتترین محصولات کشاورزی استان است.
⚡ بازارهای صادراتی سیب در سراسر دنیا بسیار پربازده است و این محصول کشاورزی به دلیل خواص آن در همه جای دنیا طرفداران زیادی دارد. کشورهای عراق، عمان، امارات، روسیه و برخی کشورهای اروپایی تقاضای خرید سیب صادراتی ایران را دارند، بنابراین هرساله چندین هزار تن سیب صادراتی از کشور خارج میشود.
تقاضای صادرات سیب درختی از ایران به کشور پاکستان زیاد است این کشور، شرایط مساعد پرورش سیب تازه را ندارد که میتوان با بازاریابی صحیح و مذاکره اصولی صادرات سیب درختی را به پاکستان با حجم بالا انجام داد.
صادرات سیب درختی به عراق هم رضایتبخش است و هرساله این کشور تقاضای زیادی برای واردات سیب ایران دارد.
⚡ بازارهای پاکستان و عراق میتوانند شروع خوبی در صادرات باشند اما سیب استان کیفیت مثالزدنی دارد و پذیرش صادراتی آن حتی به کشورهای توسعهیافته هم وجود دارد. البته کشورهای واردکننده سیب نسبت به کیفیت حساسیت زیادی دارند. سیبهای صادراتی باید از نظر ابعاد و اندازه یکسان باشد. سطح بیرونی سیب هیچ لک، برآمدگی یا فرورفتگی نداشته باشند و از همه مهمتر در پرورش سیب از مواد شیمیایی یا کودهای آلودهکننده استفاده نشده باشد.
بستهبندی در صادرات سیب درختی بسیار تأثیرگذار است. بستهبندی بر اساس اندازه محصول و مطابق با استاندارهای جهانی باید صورت گیرد و باید بهگونهای در بستهها چیده شوند تا فشار و آسیبی به محموله وارد نشود.
یکی از مشکلاتی که در صادرات سیب وجود دارد عدم توجه باغداران به زمان دقیق برداشت سیب است. اگر سیب در زمان مناسب برداشت نشود کیفیت صادراتی لازم را نخواهد داشت. اگر سیب صادراتی در سرخانهها نگهداری و انبار شود، کیفیت اولیه را نخواهند داشت و ممکن است رنگ و مزه آن تغییر کند و مناسب صادرات نباشد.
گوجهفرنگی استان کهگیلویه و بویراحمد
گوجهفرنگی یکی از انواع صیفیجاتی است و کشت آن در ایران بسیار پرطرفدار است طور یکه میتوان آن در تمام فصول سال از دو طریق گلخانه و یا سنتی تهیه و مصرف نمود.
گوجهفرنگی تازه و بستهبندیشده زیادی از ایران به کشورهای دیگر صادر میشود. شهرستان گچساران با ۳۲۰ هکتار مزرعه گوجهفرنگی و ۱۷ هزار تن محصول از مهمترین مناطق تولید گوجهفرنگی استان کهگیلویه و بویراحمد است. گوجه شهرستان گچساران به دلیل شرایط آبوهوایی خاص از رنگ، بو و طعم خوبی برخوردار است. به دلیل شرایط آبوهوای خاص گچساران کشت بهاره و پاییزه گوجه در آن انجام میشود.
شهرستانهای باشت، بهمئی، کهگیلویه و بویراحمد از دیگر مناطق تولید گوجهفرنگی استاناند.
برای بسیاری از کشورها ارگانیک بودن گوجه و عدم استفاده از سموم شیمیایی حین کشت اهمیت زیادی دارد. گوجهفرنگیهای صادراتی باید سالم، خوشرنگ و بدون لکه پوستی باشند. گوجهفرنگی گلخانهای دارای ظاهری زیباتر و پوستی ضخیمتر نسبت به گوجههای کشت سنتی است و این ویژگی سبب میشود که این گوجهفرنگیها ماندگاری بیشتری داشته باشد.
کشورهای همسایه، امارات، ترکیه و روسیه، بازار خوبی برای فروش و صادرات گوجهفرنگی است. اقتصاد امارات علیرغم نقاط مثبتی که دارد، صنعت و کشاورزی آن چندان قوی نیست همین مسئله، دست تجار و شرکتهای ایرانی را در صادرات به امارات باز گذاشته است.
⚡ صادرات میوه به دبی و سایر کشورهای حوزه خلیجفارس یکی از صادرات غیرنفتی کشور است. این صادرات در بازهای از زمان جز بیشترین و درآمدزاترین محصولات صادراتی به خارج از کشور به شمار میرفت.
کشور روسیه در نیمی از سال فاقد محصولات کشاورزی است و برای این که بتواند نیاز خود را تأمین کند نیاز به واردات محصولات کشاورزی از جمله گوجهفرنگی دارد. این بازار میتواند برای محصول گوجهفرنگی کشور بازار خوبی باشد.
تولید و صادرات گیاهان دارویی استان کهگیلویه و بویراحمد
استان کهگیلویه و بویراحمد بستر خوبی برای رشد گیاهان دارویی است و ظرفیتهای کمنظیری در سرمایهگذاری این صنعت دارد. در استان 475 گونه گیاه دارویی میروید و این تعداد ۵۲ درصد کل گونههای گیاهان دارویی قاره اروپا و ۲۶٫۶ درصد گونههای گیاهی دارویی کشور را شامل میشود.
مهمترین گیاهان دارویی صادراتی ایران در سالهای اخیر شامل: زیره سبز، آویشن، بادرنجبویه، انیسون، بابونه، اسفرزه، بومادران، گل ختمی، زوفا، مریمگلی، کتیرا، آنغوزه، شیرینبیان، تلخ بیان، مورد، برگ کنار، سقز، علف گاوزبان، آنغوزه و گل ساعتی، باریجه، زدو، موسیر، مستکی، وشا، انچوچک، گز علفی، شکر تیغال، برگ کنار، حنا و انزروت است که به کشورهای آلمان، آمریکا، انگلستان، فرانسه، مجارستان، پاکستان، هند، چین، ترکیه، بحرین، کویت، قطر، کانادا، سوئد صادر شدهاند.
بیشترین حجم صادرات گیاهان دارویی ایران به کشورهای پاکستان ، امارات و پس از آن آلمان ، ژاپن و چین صورت می گیرد. کشور آلمان از اصلیترین خریداران گیاه دارویی شیرینبیان است.
علیرغم کیفیت بالای گیاهان داروئی استان، به دلیل ضعف تحقیقات بازار و بازاریابی بینالملل بخصوص استفاده از ابزارهای نوین صادراتی که نسبت به روشهای حضوری و نمایشگاهی ارزانتر و اثربخشترند، فرصتهای زیادی برای بازرگانان خارجی فراهم کردهایم تا از غفلت صادرکنندگان ما استفاده کنند و از گیاهان داروئی کشور ما برای خودشان برند بسازند.
عمده گیاهان داروئی کشور بدون بستهبندی مناسب و به صورت فله به کشورهای ثالث صادر میشود و بعد از بستهبندی مجدد توسط تاجران و واسطه سایر کشورها با سود دوبرابر و بعضاً چندبرابر به کشورهای تراز بالاتر صادر میشود.
از طرفی بستهبندی نامتناسب هر گیاه باعث کاهش کیفیت گیاهان دارویی در توزیع و حملونقل در مقایسه با تولید سایر کشورها میشود که ازدستدادن بازارهای سودآور و پویای جهانی را همراه دارد.
⚡ بستهبندی گیاهان داروئی باید بهگونهای باشد تا مشتری با آن ارتباط برقرار کند و حس تمایل به استفاده از آن را در او ایجاد کند. مثلاً اگر گیاه دارویی دارای طعم تند است برای جذب مشتری بستهبندی به رنگ قرمز و نارنجی مناسب است! هر چند که در اینجا تحقیقات بازار به کمک میآید و با ارائه راهکارها و توصیهها در ابعاد مختلف به صادرکنندگان کمک میکند تا کالا مطابق نیاز و سلیقه مشتری کشور هدف تولید و بستهبندی شود.
⚡ ورود به بازارهای صادراتی برای هر بازرگان و مزرعهدار گیاهان دارویی و بخصوص با منابع خوبی که در استان کهکلویه و بویراحمد وجود دارد، محیاست به شرطی که اصول موفقیت در بازاریابی و صادرات گیاهان دارویی را رعایت کند.
تولید و صادرات گل رز در استان کهگیلویه و بویراحمد
یکی از ظرفیتهای بالقوه استان کهگیلویه و بویراحمد، تولید گل رز است. آبوهوای مطلوب استان آن را به یکی از رویشگاههای اصلی گل رز شاخه بریده کشور تبدیل کرده است. در استان ۱۷ هکتار گلخانه تولید گل رز و گلهای شاخه بریده وجود دارد که ظرفیت خوب استان در صادرات و ارزآوریاند.
مهمترین ارقام گل رز استان، آنجلینا، سامورایی دلسیوتنا، فیستا، آوالانچ، ردوان، تابسان و اورانجیوس است. گلهای تولیدی استان علاوه بر ارسال به سایر استانهای به کشورهای حوزه خلیجفارس، ارمنستان، گرجستان و عراق صادر میشوند.
طبق بررسیهای انجام شده صادرات صد شاخه گل رز با ارزش صادرات یک بشکه نفت برابر است در نتیجه با حمایت تولیدکنندگان گل رز استان میتوان به سودآوری قابلتوجهی در این زمینه رسید.
⚡ ایران توانسته است در بین کشورهای آسیایی رتبه پنجم صادرات گل رز را به خود اختصاص دهد اما بازهم مثل صادرات خیلی کالاهای دیگر در تحقیقات و مطالعه بازارهای صادراتی موفق نبودهایم و متأسفانه گلهای صادرتی تحت هیچ برند و نام و نشانی از استان به سایر کشورها صادر میشود. در حالی که هر استان کشور ظرفیت صادراتی کشور هلند در صادرات گل را دارد.
در صنعت گل باز هم واسطهها در کشورهای ثالث از غفلت صادرکننده ایرانی استفاده کردهاند و با بستهبندی و تزئین اضافه، گل مرغوب و باارزش کشورمان را با نام و برند خود به سایر کشورها صادر میکنند.
استفاده از تحقیقات بازار و شناسایی بهترین واردکنندگان گل و ایجاد جذابیت حقیقی و مجازی راه ورود صادرکننده گل استان را به بازارهای جهانی تسهیل میکند.
⚡ ورود به بازارهای صادراتی برای هر بازرگان و تولیدکننده گل های زینتی و بخصوص با منابع خوبی که در استان کهکلویه و بویراحمد وجود دارد، محیاست به شرطی که اصول موفقیت در بازاریابی و صادرات گل و گیاه را رعایت کند.
معادن استان کهگیلویه و بویراحمد
بر اساس آمار موجود، بیشترین معادن استان در شهرستان بویراحمد با ۲۲ مورد و بیشترین معادن فعال در شهرستان گچساران با ۱۲ مورد است.
ایران با داشتن بیش از ۶۸ نوع ماده معدنی غیرنفتی با ذخایر حدود ۴۳ میلیارد تن از غنیترین کشورهای این حوزه است و بر اساس آمارهای موجود، ۹۷ درصد معادن کشور در اختیار بخش خصوصی و ۳ درصد در اختیار بخش دولتی است.
کهگیلویه و بویراحمد غنی از معادن بوکسیت، سلستین، مرمریت، ذخایر مواد اولیه سیمان، مصالح ساختمانی و گچ است و همچنین دارای بزرگترین معدن فسفات رسوبی کشور با ۸۱ میلیون تن ذخیره قطعی در کوه لار شهرستان “چرام” است.
نخستین ذخیره معدنی نیترات کشور هم در بخش دیشموک کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد که سبب شده است ایران در جمع کشورهای دارنده این ماده معدنی راهبردی قرار گیرد. از ظرفیتهای مهم کهگیلویه و بویراحمد که میتواند استان را از به رونق معدنی و صادراتی برساند، بهرهبرداری از پتانسیلهای معدنی موجود و شناسایی دیگر مواد معدنی استان است.
صادرات مواد معدنی از جمله کسبوکارهایی با حاشیه سود بالاست و با توجه به موقعیت مناسب کشورمان در معادن نشان از اهمیت این موضوع دارد.
اولین کاری که صادرکنندگان در فعالیت تجاری معادن انجام میدهند، تعیین ماده معدنی است که قصد دارند روی آن کار کنند.
تحقیقات بازار و بررسیهای بعدی از مسائل مهم صادرات مواد معدنی است. شناسایی کشورهایی که بیشترین واردات ماده معدنی مدنظر ما را دارند و بسیاری از مسائل دیگر که تحقیقات و مطالعه بازار به کمک آنها میآید.
سپس استفاده از ابزارهای نوین بازاریابی است تا بتوان خود را به عنوان یک تأمینکننده حرفهای در بازارهای بینالمللی معرفی کرد و اینجاست که نقش حیاتی و تأثیرگذار تحقیقات بازار و بازاریابی نوین خودش را نشان میدهد.
متأسفانه بسیاری از صادرکنندگان بدون تحقیق و مطالعه بازار اقدام به صادرات میکنند و بعد از مدتی با کمترین سود یا حتی ضرر از بازار خارج میشوند.
چطور صادرکنندگان و تولیدکنندگان استان کهگیلویه و بویراحمد از فرصتهای پیش رو استفاده کنند؟
کهگیلویه و بویراحمد قابلیتهای رشد زیادی در صادرات محصولات کشاورزی، دامداری، معادن و حتی صنعت دارد که اگر به آنها توجه شود هم برای استان وهم برای کل کشور سودآور خواهد بود.
همیشه برای صادرات موانع وجود دارد اما مسائل نباید ما را از ادامه مسیر دلسرد کند. بسیاری از مشکلات به دلیل عدم آشنایی تولیدکننده و صادرکنندگان به تحقیقات بازار، عدم آگاهی ما از سلیقه مشتریان در کشور هدف و غفلت از بازاریابی و تبلیغات هدفمند به کمک ابرازهای نوین بر میگردد.
در صورتی که دریافت مشاوره و تقویت مهارت های صادراتی چه در مطالعه بازار و چه بازاریابی و تبلیغات میتواند موفقیت صادرکنندگان را رقم بزند.
بازارهای اروپا و امریکا مشتاق محصولات ارگانیک اند و این استان می تواند نقش بسیار خوبی در صادرات این محصولات به کشورهای تراز اول بازی کند.
صادرکنندگان استان نباید صادرات محصولاتی با چنین کیفیت و خواص ارگانیک را به کشورهای همسایه محدود کنند زیرا برخی محصولات استان مناسب صادرات به بازار کشورهای تراز اول است و استفاده از ابزاهای نوین تحقیقات بازار، شناخت سلیقه مشتری در کشور هدف ، طراحی محصول مطابق سلیقه و خواست مشتری و تبلیغات بین المللی کالا می تواند به یک صادرات موفق و پولساز کمک زیادی بکند.
⚡ متأسفانه واسطهها در برخی کشورها با اینکه صاحب محصول نیستند از غفلت صادرکننده ایرانی استفاده میکنند و با سفارشیسازی محصول مطابق خواسته و نیاز مشتری و تبلیغات بینالمللی سود اصلی صادرات را از آن خود میکنند و حداقلها نصیب تولیدکننده و صادرکننده ایرانی میشود.
ایران سالها کشور وارداتی بود و اساس تجارت خارجی کشور عمدتاً بر پایه واردات است! هرچند ممکن است مهارتهای خوبی در واردات داشته باشیم اما ما هرگز صادرکنندگان خوبی نبودهایم!
در دنیای رقابتی امروز از الزامات صادرات موفق بیش از هر چیزی تقویت مهارتهای صادراتی (مهارتهای ارتباطی و مهارتهای فنی) است!
اینکه چگونه مشتریان بالقوه دستاول را شناسایی کنیم یا چگونه کالای خودمان را به آنها معرفی کنیم و از ویژگیها و مزیتهای کالای خود بگوییم و در نهایت خریدار را نسبت به کالای خود علاقهمند کنیم همه در چهارچوب مهارتهای ارتباطی میگنجد که صادرکننده باید این مهارتها را در خود تقویت کند!
صادرکنندگان خیلی از کشورها باوجوداینکه کالاهایی بهمراتب ضعیفتری نسبت به کالای باکیفیت ایرانی دارند اما صرفاً با مهارتهای ارتباطی فروش بهتری ایجاد میکنند و برعکس در کالاهایی که ما مزیت رقابتی داشتهایم و نام ایران با نام آن کالا در بازارهای بینالمللی گره خورده بود صرفاً به دلیل ضعف مهارتهای ارتباطی بازار را به آنها واگذار کردهایم!
البته مهارتهای فنی هم در صادرات اهمیت زیادی دارند تا جزئیات و پیچیدگیهای صادرات در حملونقل، بیمه، اعطای نمایندگی و دریافت وجه صادراتی را بهخوبی درک کنیم و یک صادرات پایدار و قابل قبولی را رقم بزنیم!
تقویت مهارت های صادراتی ( مهارت های ارتباطی و مهارت های فنی) می توانند صادرات استان کهگیلویه و بویراحمد را چند برابر افزایش دهد.
دیدگاهها (0)