چه فرصت‌هایی برای رشد صادرات استان کرمانشاه وجود دارد؟

✍ در این بخش قصد داریم شما را با ظرفیت‌ها، فرصت‌های بی‌نظیر صادراتی، کشورهای هدف و افزایش صادرات استان کرمانشاه آشنا کنیم!

معرفی استان کرمانشاه

کرمانشاه از استان‌های کوهستانی کشور است که بین فلات ایران و جلگه بین‌النهرین واقع شده است. شهر کرمانشاه مرکز استان کرمانشاه از شهرهای تاریخی و فرهنگی ایران به حساب می‌آید. این شهر با جمعیت حدود یک میلیون نفر پرجمعیت‌ترین شهر کردنشین ایران است.

این استان از شمال به استان کردستان، از جنوب به استان‌های لرستان و ایلام، از شرق به استان همدان و از غرب به کشور عراق محدود می‌شود.

⚡ استان کرمانشاه به‌واسطهٔ داشتن دو منطقهٔ آب‌وهوایی سردسیر و گرم سیر، از گذشته‌های دور شرایط مساعد زندگی کوچ‌نشینی را داشته است. اما به طور کلی استان دارای آب‌وهوای بسیار دلپذیری است که در دسته اقلیم‌های معتدل کوهستانی قرار می‌گیرد به‌طوری‌که میانگین سالیانه دمای استان نزدیک ۱۴ درجه سانتی‌گراد و بارش سالانه آن بیش از ۴۵۰ میلی‌لیتر است.

قرار گرفتن استان در دامنه‌های زاگرس، مراتع مناسب و استعدادهای ویژه‌ای آب‌وخاک منطقه استان کرمانشاه را به یکی از قطب‌های مهم دامپروری و کشاورزی کشور تبدیل کرده است.

جو، چغندرقند، برنج، صیفی، سبزی و میوه‌هایی چون: گردو، بادام، انار، سیب و مرکبات از محصولات کشاورزی این استان به شمار می‌رود.

وجود منابع آب فراوان از جمله رودخانه‌های دایمی، چشمه‌ها، آبگیرها و تالاب‌ها شرایط مناسب پرورش آبزیان را در استان فراهم کرده است.

 در کنار کشاورزی و دامداری، زنبورداری و پرورش طیور هم از دیگر فعالیت‌های اقتصادی استان است که رونق بسیاری خوبی دارد.

واحدهای صنعتی پالایشگاه نفت، نیروگاه حرارتی بیستون، کارخانه نساجی غرب، پشم‌ریسی غرب، پشم‌بافی کشمیر، کارخانه تولید انواع سیم و کابل، کارخانه رنگ‌سازی، کارخانه تولید نایلون، خوراک دام و غیره مهم‌ترین صنایع استان کرمانشاه است.

یکی از ویژگی‌های بارز استان هم مرزی با کشور عراق است. استان کرمانشاه با داشتن ۳۷۱ کیلومتر مرز زمینی دارای ۶ مرز رسمی فعال و بازارچه مرزی با عراق است که دروازه بزرگ تجاری کشورمان برای صادرات کالای ایرانی به عراق و سوریه است.

⚡عراق یکی از بهترین بازارهای فروش کالاهای ایرانی است که نزدیکی فرهنگ دو منطقه مرزی استان کرمانشاه و استان‌های کردنشین عراق به دلیل زبان، فرهنگ، آداب‌ورسوم و اشتراکات دینی از مهم‌ترین عوامل رونق اقتصادی و تجاری مرزهای این استان است.

پرویز خان، خسروی، سومار، شیخ صالح، شوشمی، تیله کوه و سازان مرزهای استان کرمانشاه با عراق هستند که از بین این مرزها مرز خسروی و بازارچه مرزی سومار با بخش عربی و مابقی مرزها با اقلیم کردستان عراق هم‌مرزند.

موقعیت صادرات استان کرمانشاه

۲۵ کشور مقصد صادراتی استان کرمانشاه است که مهم‌ترین آنها کشورهای عراق، امارات، ترکیه، پاکستان و افغانستان است. حدود ۱۴۴ قلم کالا از استان فقط به کشور عراق صادرمی شود.

استان کرمانشاه در صادرات کود اوره به عراق رتبه نخست کشوری را دارد. در کنار اوره، گوجه‌فرنگی، فرآورده‌های مخصوص کودکان شیرخوار، لوازم‌خانگی، سیب تازه، صنایع‌دستی، پیاز و موسیر از مهم‌ترین اقلام صادراتی استان به کشور عراق است و عمده این صادرات از طریق مرز رسمی پرویز خان و خسروی انجام می‌شود.

 صادرات استان به سایر کشورها هم رونق نسبی خوبی دارد. صادرات به کشور عمان (عمدتاً حیوانات زنده، قیر و آسفالت طبیعی، پروفیل، کیسه برای بسته‌بندی کالاها)، افغانستان (گرید لوله به‌صورت پودر، یخچال فریزر، کاشی و سرامیک، ظرف‌شویی)، امارات (شیر و عصاره شیرین‌بیان)، ارمنستان (کاشی و سرامیک) فیلیپین، کره، بنگلادش، اسپانیا، کنیا، هند، افریقای جنوبی، کامرون و ویتنام (قیر و آسفالت طبیعی) انجام می‌شود.

در حوزهٔ شهرستان کرمانشاه دو شهرک صنعتی وجود دارد که بیش از ۲۵۶ واحد صنعتی و تولیدی در آن احداث شده است. شهرک‌های صنعتی استان کرمانشاه:

• شهرک صنعتی زاگرس
• شهرک صنعتی بیستون
• شهر صنعتی کرمانشاه
• شهرک صنعتی فرامان

  کشاورزی استان کرمانشاه

داشتن ۱۱ اقلیم آب‌وهوایی، خاک حاصلخیز، چهارفصل بودن و اجرای طرح‌های سدسازی، امکان کاشت اکثر محصولات کشاورزی و شرایط مناسب دامپروری در استان موجب شده است استان کرمانشاه در زمره تولیدکنندگان عمده محصولات کشاورزی و دامی کشور قرار بگیرد.

استان کرمانشاه در برخی محصولات همچون انار پاوه، گیلاس صحنه، پیاز هرسین و نخود از جایگاه ویژه‌ای در کشور برخوردار است.

این استان توانسته است رتبه نخست تولید نخود و جو، رتبه دوم تولید ذرت دانه‌ای و آفتاب‌گردان آجیلی، رتبه سوم تولید چغندرقند، رتبه پنجم تولید گندم و رتبه ششم تولید کلزا را در کشور داشته باشد.

⚡ محصولات باغی پاوه به‌ویژه انار، گردو و توت از مرغوب‌ترین محصولات استان است که حداقل کود و سموم شیمیایی برای آن‌ها استفاده می‌شود و به همین دلیل ۹۵ درصد محصولات باغی این شهرستان محصولات پاک و ارگانیک‌اند.

از ۶۴۵ هکتار باغ انار شهرستان پاوه سالانه بیش از ۱۰۰۰ تن انار برداشت می‌شود که شامل ارقام ملس، دانه قرمز، سوری، قمی، شاروان و ساوه است.

استان کرمانشاه از جمله استان‌های بزرگ تولیدکننده نخود کشور است که ظرفیت تولید سالانه آن حدود ۱۰۰ هزار تن است. لیموشیرین شهرستان قصر شیرین هم در فهرست مرغوب‌ترین لیموشیرین‌های کشور قرار دارد که ویژگی مهم این محصول نبود تلخی انتهای مصرف لیموشیرین است.

باتوجه‌به سلامت و مرغوبیت عمده محصولات کشاورزی استان، نیاز به معرفی از طریق جشنواره‌ها در سطح استانی و ملی است و در سطح بالاتر معرفی این محصولات به‌عنوان برند استان در بازارهای بین‌المللی باید موردتوجه صادرکنندگان باشد.

در سایه برند، منافع زیادی نصیب صادرکننده می‌شود. کالا هرچقدر هم باکیفیت تولید شود اگر نام و نشانی از صادرکننده در بازار به جای نگذارد در طولانی‌مدت سود زیادی برای صادرکننده نخواهد داشت.

تولید هر کالای باکیفیت به‌تدریج برای آن نام و نشان یک ارزش پنهان ایجاد می‌کند که به زبان ساده همان ارزش برند است و خریدار در دفعات بعد با خیال آسوده‌تر سراغ محصول خواهد آمد یا آن را به دیگران توصیه می‌کند.

از مزایای دیگر برند حاشیه سود بالاست و به مشتریان در انتخاب بهتر و هوشمندان محصول کمک می‌کند. برند باعث می‌شود در شرایط رقابت محصول آسیب کمتری ببیند و ابتدا محصولات بی‌نام‌ونشان از گردونه بازار خارج می‌شوند و معمولاً همیشه برندها حتی در بحران‌ها و شرایط ضعیف بازار باقی می‌مانند مگر اینکه خیلی بد عمل کنند.

برند به‌تدریج اعتماد به محصول و خدمات را افزایش می‌دهد و برای مشتریان تجسم بهتری تداعی می‌کنند و این موضوع در طولانی‌مدت به‌شدت به نفع صادرکننده است.

نخود استان کرمانشاه و جایگاه صادراتی آن

⚡ کرمانشاه با متوسط سطح زیر کشت ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار هکتار و تولید ۸۵ هزار تن نخود – با متوسط عملکرد ۵۶۵ کیلوگرم در هکتار – حدود  25درصد نخود کشور را تولید می‌کند و بر همین اساس مقام اول تولید و سطح زیر کشت نخود دیم کشور را دارد.

کرمانشاه بیش از ۷۰۰ هزار هکتار اراضی دیم دارد که طبق آمار بلندمدت هرساله بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار هکتار به کشت نخود دیم اختصاص دارد.

نخود از مهم‌ترین محصولات غذایی در تجارت جهانی است و در بازارهای جهانی در گروه حبوبات، یک منبع درآمدزای قابل‌توجه است.

مهم‌ترین کشورهای صادرکننده نخود جهان به ترتیب کشورهای استرالیا، ترکیه، هند، روسیه، مکزیک، آمریکا و آرژانتین‌اند.

صادرات نخود از ایران به کشورهای عراق، افغانستان، پاکستان و برخی کشورهای عربی و حتی به صورت محدود به کشورهای اروپایی انجام می‌شود. در سال‌های اخیر، حجم تولید نخود ایران تقریباً افزایش داشته است اما به دلیل اینکه حجم تولید نتوانسته بازار داخل را کامل تأمین کند، در چند دوره از صادرات آن جلوگیری شد.

 نخود فرآوری شده و مشتقات آن مانند نخودچی آجیل، آرد نخود، لپه و غیره طرف‌داران قابل‌توجهی در کشورهای هم‌جوار و اروپا دارد که اگر زنجیره تولید محصولات جانبی نخود در استان کامل شود سود بیشتری نصیب تولیدکننده و صادرکننده می‌شود.

برای داشتن صادرات موفق در ابتدا باید بتوانید محصولی باکیفیت و قابل‌رقابت در بازارهای جهانی را تولید کنید. مثلاً اندازه و سایز نخود برای بسیاری از کشورها حائز اهمیت است که باید به آن توجه کرد.

انتخاب بهترین بازارهای صادراتی، تطابق و شخصی‌سازی محصولات با نیاز مشتری و بازاریابی با استفاده از ابزارهای نوین کمک زیادی به صادرکنندگان خواهد تا خریداران عمده با صادرکننده ارتباط بگیرند.

⚡ امروزه ابزارهای تحقیقات بازار به کمک صادرکننده آمده‌اند تا صادرکننده بتواند در صادرات بیش‌ازپیش موفق عمل کند و موفقیت با صادرکننده‌ای است که حرفه‌ای و هوشمندانه عمل کند. صادرکننده‌ای که بخواهد با روش‌های قدیمی و سنتی عمل کند معمولاً در زمان کوتاه و سود ناچیز از بازار خارج می‌شود و به دنبال بازارهای جایگزین می‌گردد و این چرخه ادامه دارد.

تولید و صادرات انار کرمانشاه

یکی از محصولات بی‌نظیر استان انار پاوه است که با توجه به عدم استفاده از سموم و کودهای شیمیایی در باغات پاوه، محصول این شهرستان ارگانیک، طبیعی و حتی می‌توان گفت پاک است.

 هرساله در فصل پاییز مردم شهرستان پاوه برای شکرگزاری برداشت انار دور هم جمع می‌شوند و با دف نوازی و مولودی‌خوانی این مراسم آیینی را برگزار می‌کنند. شهرستان پاوه منطقه کوهستانی است و مردم این مناطق با سخت‌کوشی این کوه‌ها را پس از سنگ‌چینی به یک باغ تبدیل می‌کنند.

انارهای پاوه بسیار شیرین و خوشمزه است و متأسفانه اغلب به‌عنوان انار ساوه در بازار به فروش می‌رسد.
انار ملس، شیرین، ترش، انار مزله، انار کارالی، انار نرمه دانه، انار سیاه و انار پیر میکائیل مهم‌ترین ارقام انارهای محلی پاوه‌اند.

ایران با تولید سالانه ۸۰۰ هزار تن در سال از بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده این محصول در جهان است و پس از آن کشور هندوستان قرار دارد.

انارهای صادراتی باید از نظر رنگ پوست، رنگ‌دانه، طعم دانه، ضخامت پوست و وزن میوه از کیفیت خوبی داشته باشند.

⚡ انار تازه ایران به ۲۰ کشور جهان از جمله آلمان، انگلستان، امارات متحده عربی، اوکراین، سوئد، سوئیس، هلند و کره جنوبی صادر شده و دراین‌بین کره جنوبی بزرگ‌ترین خریدار انار از ایران بوده است.

شناسایی کشورهایی که بیشترین تقاضای انار را دارند و هرساله بخش زیادی از انار مصرفی خود را وارد می‌کنند از گام‌های اساسی صادرات انار است.

در کنار فرصت بازارهای جدید، توسعه بازهای فعلی هم از استراتژی‌های بسیار خوب صادراتی است. البته اگر کشور هدف را به‌درستی انتخاب کرده باشیم و سود آن قابل‌توجه است می‌توانیم به توسعه صادرات در بازارهای فعلی بپردازیم.

⚡ مثلاً اگر صادرات انار به یک کشور اروپایی یا کشور آسیایی تراز اول دارید قطعاً خریداران عمده دیگری در بازار کشور هدف وجود دارند که می‌توانید آنها را هدف بگیرید و محصول را به آنها بفروشید و اتفاقاً توسعه بازارهای فعلی می‌تواند هم برای صادرکننده و هم برای خریدار بسیار سودمند باشد.

خریداری که بداند فروشنده سابقه صادرات به کشور هدف را داشته است تمایل بیشتری به خرید خواهد داشت و توافقات با سرعت بیشتری انجام می‌شود.

در توسعه بازار نقش بازاریابی و تبلیغات در کشور هدف بخصوص روش‌های دیجیتال و نوین که نسبت به روش‌های سنتی بسیار کم‌هزینه است بسیار اثربخش و کارگر است.

اگر محصولی ارگانیک و مناسب بازارهای صادراتی تولید می‌کنید اما مشتریان شناختی از شما نداشته باشد و برنامه بازاریابی برای محصول خود نداشته باشید عملاً اتفاق مهمی نمی‌افتد و در بهترین حالت مجبورید محصول باارزش خودتان را با قیمت بسیار پایین‌تر از قیمت واقعی به واسطه‌های داخلی و خارجی بفروشید.

متأسفانه در خیلی موارد واسطه‌های خارجی از غفلت و عدم بازاریابی صادرکنندگان ایرانی استفاده می‌کنند و با خرید کالا به‌صورت فله و قیمت خیلی نازل، کالای باارزش ایرانی را صادرات مجدد می‌کنند.

باغداران پاوه محصولات متفاوت از قبیل رب انار، دانه انار خشک شده و چند محصول جانبی دیگر از انار می‌گیرند. رب انار پاوه هم که به‌صورت کاملاً طبیعی از باکیفیت‌ترین انارها تولید می‌شود بسیار خوش طعم و پر طرف‌دار است.

یکی از مشتقات انار رب انار است و بخشی از انار ایران تبدیل به رب انار می‌شود. این چاشنی از طعم‌دهنده‌های موردعلاقه برخی کشورهاست و بازار خوبی در کشورهای عراق، ترکیه، مالزی و چند کشور دیگر دارد و اگر بازاریابی خوبی انجام شود سود خوبی خواهد داشت.

⚡ ورود به بازارهای صادراتی برای هر باغدار و صادرکننده انار و بخصوص با منابع خوبی که در استان کرمانشاه وجود دارد محیاست به شرطی که اصول موفقیت در صادرات و بازاریابی انار و فرآورده های آن را رعایت کنند.

تولید و صادرات عسل کرمانشاه

 عسل استان کرمانشاه جزو باکیفیت‌ترین عسل‌های کشور است. پوشش گیاهی و جنگلی، کوهستان‌های غنی از گیاهان منحصربه‌فرد و باغ‌های میوه متعدد در استان عسل‌های مرغوب، ارگانیک و خوش‌طعمی را به ثمر می‌نشاند.

از ۴۴۶ هزار کلنی مدرن و بیش از ۴ هزار کلنی سنتی سالانه حدود پنج هزار تن عسل در استان کرمانشاه استحصال می‌شود. این حجم تولید استان را در جایگاه چهارم تولید عسل کشور قرار می‌دهد.

بیشتر عسل استان در شهرستان‌های صحنه و کنگاور تولید می‌شود، هرچند در بقیه شهرستان‌ها هم به‌صورت پراکنده تولید عسل انجام می‌شود.

صنعت زنبورداری در مقایسه با بسیاری از صنایع تولیدی مواد غذایی و دارویی بسیار وسیع و ارزشمند است. تاکنون زنبورعسل یک حشره تک محصول فقط با دیدگاه تولید عسل به شمار می‌رفته است، در حالی که تمامی محصولات این حشره مفید از بره موم گرفته تا ژل رویال و حتی نیش آن ارزش تجاری دارد و قابل صادرات است. گرده، ژله رویال، زهر، موم و بره موم محصولات جانبی زنبورداری است که بازار خوبی بخصوص در کشورهای پیشرفته دارد.

⚡ حجم مشخصی از عسل ایرانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس نظیر ، قطر، کویت، امارات، عمان و بحرین صادر می شود. سایر کشورها نظیر ترکیه، روسیه، عراق، افغانستان، آذربایجان، مالزی و همچنین کشور آلمان هم ، جزو کشورهای پر تقاضا واردات عسل با کیفیت ایرانی است.

عسل آویشن، عسل گون، عسل بهارنارنج، عسل طبیعی، عسل اقاقیا، عسل رازیانه، عسل کُنار، عسل وحشی و عسل مانوکا جزو عسل‌های صادراتی خاص هستند و برخی از آنها خواص درمانی دارند.

متأسفانه به اندازه حجم تولید عسل در کشور تحقیقات بازار، بازاریابی و تبلیغات بین‌الملل انجام نمی‌شود و بازار داخلی هم توان مصرف چنین حجم عسل را ندارد.

متأسفانه در بازاریابی و تبلیغات بین‌المللی بسیار عقب‌تر از تولید هستیم. بعد از تولید، تازه زنبوردار و تولیدکننده منتظر مشتری می نشید تا خریداران که اکثراً دلالان کشورهای همسایه مرتبط‌اند سراغ آنها بیایند و عسل مرغوب را با قیمت نازلی خریداری کنند.

در صورتی که صادرکننده می‌تواند با استفاده از ابزارهای نوین بازاریابی و تحقیقات بازار راه‌های ورود به بازارهای بین‌المللی را برای خود باز کند.

⚡ورود موفق به بازارهای صادراتی برای هر بازرگان و تولیدکننده عسل یا فرآورده های عسل بخصوص با منابع خوبی که در استان کرمانشاه وجود دارد محیاست به شرطی که اصول موفقیت در بازاریابی و صادرات عسل و فرآورده های آن را رعایت کند.

مرکبات استان کرمانشاه

بیشترین سطح زیر کشت مرکبات بارور استان مربوط به پرتقال و بعد لیموشیرین است. سایر مرکبات هم شامل نارنگی، لیموترش، گریپ‌فروت، نارنج و لیموترش هم در استان کشت می‌شوند. عمده باغ‌های پرتقال در شهرستان قصر شیرین قرار دارد و مابقی در شهرستان‌های سرپل ذهاب و گیلان‌غرب است.

لیموشیرین استان کرمانشاه جزو محصولات با بازارپسندی بالاست. لیموشیرین باغات شهرستان قصر شیرین از نظر عطر، طعم و مزه کم‌نظیر و جزو بهترین مرکبات کشور است. ویژگی مهم لیموشیرین‌های قصر شیرین این است که تلخی حین مصرف لیموشیرین‌های معمولی را ندارد.

⚡ عراق، روسیه و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بازارهای خوبی در صادرات مرکبات‌اند. البته نقش تحقیقات بازار، بازاریابی و انتخاب بهترین بازارهای صادراتی می‌تواند کمک زیادی به صادرکنندگان مرکبات استان نماید تا بتوان کالا را با بهترین قیمت به خریداران بین‌المللی کالا فروخت.

⚡ کشورهای حاشیه خلیج فارس، روسیه و عراق بازارهای خوب صادرات مرکبات اند. مرکبات صادراتی باید از نظر اندازه، رنگ  وارگانیک بودن مورد بررسی قرار بگیرند. داشتن رنگ روشن ویک اندازه بودن مرکبات بسیاری ضروری است.

در صادرات مرکبات نقش تحقیقات بازار، بازاریابی نوین و تبلیغات بین‌المللی هم می‌تواند باعث موفقیت صادراتی شود و بازارهای جدید را برای صادرکننده باز کند.

تخمه آفتاب‌گردان استان کرمانشاه

سالانه بالغ بر ۵ هزار هکتار اراضی کرمانشاه به کشت آفتاب‌گردان آجیلی اختصاص دارد. عمده کشت آفتابگردان آجیلی استان در شهرستان‌های سنقر و صحنه است.

⚡ از مناطق مهم کشور که در کشت تخمه آفتاب‌گردان دور سفید موفق است، شهرستان سنقر است. این محصول با نام تخمه آفتاب‌گردان سنقری به شهرت رسیده است. سنقر با داشتن آب‌وهوایی معتدل کوهستانی از نظر کشاورزی دارای ویژگی‌های بی‌بدیل و مناسب کشت این محصول است.

تخمه آفتاب‌گردان سنقری به حالت قلمی و شمشیری است که حالت قلمی و پوست نازک، طعم لذیذ و عطر خوش را به این تخمه داده است و البته پرمغز بودن، بلند و یکدست بودن از خصایص دیگر تخمه سنقری است.

تخمه‌های آفتاب‌گردان را می‌توان به‌صورت خام، بوداده و مزه‌دار استفاده کرد. به دلیل کیفیت بالای این تخمه و طعم بی‌نظیرش عموماً آن را با خشکبار دیگر از قبیل نخودهای بوداده، انواع تخمه‌ها و … مخلوط می‌کنند و به‌عنوان آجیل استفاده می‌کنند.

به دلیل چرب بودن مغزهای آن و همچنین غنی بودن از مواد معدنی از آن روغن تهیه می‌کنند و به‌عنوان روغن گیاهی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

تخمه آفتاب‌گردان از آمار روبه‌رشدی در صادرات برخوردار است. کشورهای ترکیه، عراق، پاکستان، افغانستان، امارات و سوریه در آسیا و اسپانیا، فرانسه، آلمان، پرتقال و هلند در اروپا دارای پتانسیل بالا صادرات تخمه آفتاب‌گردان از ایران هستند.

⚡ کشورهای روسیه، ازبکستان، اوکراین، تاجیکستان، ارمنستان، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان در حوزه CIS باتوجه‌به نزدیکی به ایران مقاصد صادراتی خوبی با پتانسیل بالا برای تاجران می‌باشند.

تخمه آفتاب‌گردان سنقر به دلیل ویژگی‌های آن مورد استقبال کشورهای خارجی قرار گرفته است و از جمله تنقلاتی است که در همه جای دنیا شناخته شده است و علاقه‌مندان زیادی دارد. تخمه آفتاب‌گردان معمولاً به‌صورت خام صادر می‌شود زیرا به دلیل طولانی بودن پروسه بارگیری و حمل‌ونقل ممکن است تخمه بوداده از نظر طعم دچار تغییر شود.

صنایع‌دستی استان کرمانشاه و فرصت‌های صادراتی آن

⚡ کرمانشاه از دیرباز به سبب موقعیت خاص جغرافیایی و نیاز ساکنان استان به کالاهای مصرفی و زینتی از مراکز تولید صنایع‌دستی بوده است و در بین مردم بومی، افراد مستعد و ماهر استان این صنعت از اهمیت زیادی برخوردار بوده است.

از طرفی شیوه معیشت عشایری استان زمینه مساعد گسترش صنایع‌دستی را فراهم کرده است. صنایع‌دستی استان ۶۰ رشته فعال دارد که ۱۵ هزار صنعتگر و هنرمند در این رشته‌ها فعالیت دارند.

کرمانشاه با داشتن شهر نودشه به عنوان شهر گیوه ایران، هرسین با داشتن نشان جغرافیایی جهانی گلیم، روستای فش به عنوان دهکده ملی موسیقی ایران از استان‌های خوشنام و مطرح صنایع‌دستی کشور است.

مهم‌ترین صنایع‌دستی استان قالی، گلیم، جاجیم، موج، انواع گیوه، صنایع‌دستی چوبی، قلم‌زنی، حکاکی،  شیشه گری و غیره است. عمده‌ترین صنایع دستی صادرتی استان احجام چوبی، زیورآلات سنتی، گلیم، گیوه و سفال است.

استان کرمانشاه هنرمندان بزرگی در رشته چوب دارد و احجام چوبی می‌تواند سهم قابل‌توجهی در صادرات صنایع‌دستی استان داشته باشد. هنرمندان صاحب‌ذوق کرمانشاهی با ظرافت تمام، اشکال هندسی و نقوش زیبایی روی چوب ایجاد کرده و آثار ماندگار خلق می‌کنند که ارزش صادراتی بسیار بالایی دارد.

صنایع‌دستی استان کرمانشاه از گلیم تا سفال و حکاکی و منبت‌کاری کارهای بی‌نظیری هستند که به دست هنرمندان و استادکاران باذوق استان تولید و عرضه می‌شوند. اما بازار داخلی ظرفیت خرید همه تولیدات را ندارد و قطعاً تولیدکنندگان و صادرکنندگان استان باید برای عرضه محصولات خود در بازارهای بین‌المللی برنامه‌ریزی کنند.

• بازار صنایع‌دستی از تجارت‌های پررونق و پول‌ساز جهان است و کشور ما علی‌رغم توانمندی‌های بی‌نظیر و بخصوص ظرفیت‌های صادراتی استان کرمانشاه در صنایع‌دستی، سهم چندانی در بازار جهانی ندارد.

از دلایل مهم حضور کم‌رنگ صنایع‌دستی ایرانی در بازارهای جهانی عدم توجه به تحقیقات بازار، بازاریابی نوین، برندسازی و تبلیغات است. در صورتی که در صادرات توجه به هریک از این عوامل می‌تواند تفاوت چشمگیری در موفقیت صادراتی بنگاه اقتصادی یا صادرکننده داشته باشند.

اما مشکل اساسی در این صنعت عدم به‌روز کردن طرح‌ها و اشکال در صنایع‌دستی است. طرح‌هایی که هم اکنون در صنایع‌دستی وجود دارد عمدتاً مربوط به ۵۰ تا ۱۰۰ سال پیش است و متأسفانه تولیدکنندگان صنایع‌دستی ایران همچنان بروی طرح‌های قدیمی خود اصرار دارند!

موضوعی که خیلی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع‌دستی فراموش کرده‌اند این است که صنایع‌دستی به معنی تولید طرح‌های قدیمی و نوستالژیک نیست! بلکه تولید با دست به صورت هنرمندانه و ظریف است و البته توجه به سلیقه، نیاز و تولید برای نسل جدید است.

هنرمندان و استادکاران صنایع‌دستی توان تولید دارند اما همچنان با طرح و شکل‌هایی که از استادان قدیمی خود فرا گرفته‌اند در حال تولیدند و در نتیجه نمی‌توانند در فروش و جذب مخاطب موفق باشند!

امروزه خوشبختانه فضای اینترنت به کمک هنرمندان آمده است تا بدون اینکه نیاز به سفر به کشورهای مختلف داشته باشند بتوانند طرح‌هایی که در بازارهای مختلف عرضه می‌شوند و فروش خوبی برای آنها ثبت می‌شوند را ببینند و از سلیقه و نیاز مشتریان جدید بخصوص نسل‌های جدید در کشورهای هدف اطلاع و آگاهی پیدا کنند!

⚡ در مجموع آینده بسیار روشن و پر رونقی برای این صنعت متصور است. اما راه درست آن ورد حرفه ای، مشورت با افراد باتجربه و البته شناخت بازار هدف است. همکنون قشر ثروتمندی در کشور چین بوجود آمده است. که ولع زیادی در خرید کالاهای گران قیمت، اصیل و باارزش دارند. این قشر در خرید کالاهای لوکس و اصیل گاها با یکدیگر رقابت می کنند. صنایع دستی کرمانشاه می تواند بازار هدف خوبی برای این قشر در چین باشد.

قدرت صنایع‌دستی استان کرمانشاه به حدی است که می‌توان آن را عامل محرک و بی‌نظیر صادرات استان کرمانشاه دانست!

چطور صادرکنندگان و تولیدکنندگان کرمانشاه از فرصت‌های پیش رو استفاده کنند؟

سال‌های سال کسب درآمدهای نفتی تجارت خارجی کشور را بر مبنای واردات قرار داد و هم اکنون تجار زیادی به واردات مشغول‌اند و شاید تجار مهارت‌های خوبی در واردات دارند!

اما ما هرگز یک کشور صادرات محور نبوده‌ایم و علی‌رغم توانمندی‌های بالا صرفاً به‌خاطر ضعف مهارت‌های صادراتی حتی در بازارهای سنتی و قدیمی هم دچار ضعف شده‌ایم!

امروزه حضور در بازارها نیاز به مهارت‌های بین‌المللی دارد تا بتوان در بین رقبا بهتر تأثیرگذاری و عمل کرد!

مهارت‌های صادراتی عمدتاً در دو دسته کلی قرار می‌گیرند. مهارت‌های ارتباطی و مهارت‌های فنی!

صادرکننده به مهارت‌های ارتباطی نیاز دارد تا بتواند مشتریان بالقوه کالای خود را در جهان شناسایی کند کالای خودش را به آنها به بهترین وجه معرفی و از ویژگی‌ها و مزیت‌های کالا بگوید و علاقه خریدار بالقوه را به خود جذب کند.

⚡ ضمن اینکه مکاتبات، قیمت دادن، مذاکرات و حتی بخشی از قراردادنویسی در حیطه مهارت‌های ارتباطی قرار می‌گیرد! صادرکننده‌ای که این مهارت‌ها را در خود تقویت کند خواهد توانست تأثیرگذاری به‌مراتب بهتری نسبت به تاجری که هیچ یک از این مهارت‌ها را ندارد، داشته باشد!

تسلط صادرکننده به مهارت‌های فنی باعث می‌شود تا تجار و تولیدکنندگان زوایای بیشتری از یک تجارت و کسب‌وکار را ببینند، ریسک کمتری متوجه آنها شود و قراردادهای محکم‌تری ببند!

موضوع دیگر این است که متأسفانه فرهنگ ایرانی در تجارت خارجی از مشاوره غافل است و بارها صادرکنندگان بدون برنامه و حساب و کتاب وارد یک بازار صادراتی می‌شوند و متأسفانه یا سود خودشان را از دست می‌دهند و حتی ممکن است با ضرر و زیان او در مواردی حتی سرمایه خود را از دست داده‌اند!

هرچند اصول بازرگانی بین‌الملل در همه جای دنیا یکسان است اما این اصول تنها ۷۰ درصد تعاملات بازرگانی با یک کشور را پوشش می‌دهند و ۳۰ درصد هر بازار ویژگی‌ها و الزامات خاص خود را دارد! در اینجاست که یک مشاور پشتیبان می‌تواند صادرکننده را راهنمایی و حمایت کند و باعث شود دچار دوباره‌کاری‌ها، خطا و هزینه‌های اضافه نشود!